Các định luật Newton về chuyển động và Lực hấp dẫn
Isaac Newton (1642–1727)
“Chúa sáng tạo ra mọi thứ bằng số lượng, trọng lượng, và số đo,” theo Isaac Newton, nhà toán học, nhà vật lí học, và nhà thiên văn học người Anh, người đã phát minh ra giải tích, chứng minh rằng ánh sáng trắng là một hỗn hợp màu sắc, giải thích cầu vồng, chế tạo chiếc kính thiên văn phản xạ đầu tiên, tìm ra định lí nhị thức, đưa ra tọa độ cực, và chỉ ra rằng lực làm cho các vật rơi cùng bản chất với lực chi phối chuyển động hành tinh và gây ra thủy triều.
Các định luật Newton về chuyển động nói về mối liên hệ giữa lực tác dụng lên các vật và chuyển động của những vật này. Định luật vạn vật hấp dẫn của ông nói rằng các vật hút lẫn nhau với một lực tỉ lệ với tích khối lượng của chúng và tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng. Định luật Newton thứ nhất về chuyển động (Định luật quán tính) nói rằng các vật không thay đổi chuyển động của chúng trừ khi có lực tác dụng lên chúng. Một vật đứng yên vẫn tiếp tục đứng yên. Một vật đang chuyển động tiếp tục chuyển động với tốc độ và hướng như cũ, trừ khi bị tác dụng bởi một hợp lực. Theo Định luật Newton thứ hai về chuyển động, khi có một hợp lực tác dụng lên một vật, thì tốc độ biến thiên động lượng của vật (khối lượng x vận tốc) tỉ lệ với lực tác dụng. Theo Định luật Newton thứ ba về chuyển động, hễ một vật tác dụng một lực lên vật thứ hai, thì vật thứ hai tác dụng lên vật thứ nhất một lực bằng về độ lớn và ngược chiều. Ví dụ, lực hướng xuống do cái thìa tác dụng lên bàn bằng với lực hướng lên do cái bàn tác dụng lên thìa.
Xuyên suốt cuộc đời ông, người ta cho rằng Newton đã trải qua nhiều cơn trầm cảm thất thường. Ông luôn căm ghét mẹ và bố dượng, và lúc còn nhỏ ông đã hăm thiêu sống họ trong nhà mình. Newton còn là tác giả của các chuyên luận về đề tài kinh thánh, trong đó có những tiên tri theo kinh thánh. Một số người tin rằng Newton dành nhiều thời gian cho nghiên cứu Kinh thánh, thần học, và giả kim thuật hơn là cho khoa học – và ông viết về tôn giáo nhiều hơn là về khoa học tự nhiên. Dẫu vậy, nhà toán học và nhà vật lí học người Anh này vẫn là nhà khoa học có sức ảnh hưởng nhất của mọi thời đại.
Lực hấp dẫn ảnh hưởng đến chuyển động của các vật thể trong không gian vũ trụ. Ở đây là hình minh họa một va chạm khủng khiếp của các vật thể, có lẽ lớn cỡ Pluto, tạo ra vành đa bụi vây xa ngôi sao Vega láng giềng.
XEM THÊM. Các định luật Kepler về Chuyển động Hành tinh (1609), Gia tốc của Vật rơi (1638), Bảo toàn Động lượng (1644), Lăng kính Newton (1672), Newton – Người truyền cảm hứng (1687), Vòng Clothoid (1901), Thuyết Tương đối Rộng (1915), Con lắc Newton (1967).
250 Mốc Son Chói Lọi Trong Lịch Sử Vật Lí
Clifford A. Pickover
Bản dịch của Thuvienvatly.com
<< Phần trước | Phần tiếp theo >>
