Kỉ niệm 50 năm phụ nữ bay vào vũ trụ

Chủ nhật ngày mai, 16/6, là kỉ niệm tròn 50 năm chuyến bay lịch sử năm 1963 của nhà du hành vũ trụ người Xô Viết Valentina Tereshkova, chuyến bay đã ghi tên bà vào lịch sử là người phụ nữ đầu tiên bay vào vũ trụ - chỉ hai năm sau khi Yuri Gagarin thực hiện chuyến bay vũ trụ đầu tiên của nhân loại vào năm 1961. Tereshkova đã bay quanh Trái đất 48 vòng trên phi thuyền vũ trụ Vostok 6.

Theo Space.com, tính đến nay trong tổng số 534 con người từng bay vào vũ trụ có 57 người là phụ nữ.

Nhà du hành vũ trụ người Xô Viết Valentina Tereshkova là người phụ nữ đầu tiên bay vào vũ trụ trên phi thuyền Vostok 6. Chuyến bay diễn ra hôm 16/6/1963. Ảnh: NASA

“Đã có nhiều rào cản bị phá bỏ,” phát biểu của Cathy Lewis, người quản lí bộ sưu tập các chương trình vũ trụ quốc tế tại Bảo tàng Hàng không và Vũ trụ Quốc gia Smithsonian ở thủ đô Washington, Mĩ. “Chúng ta đã có một chỉ huy nữ, phi công nữ. Chúng ta đã có một phi hành đoàn toàn nữ... Tôi nghĩ nước Mĩ dẫn đầu về phương diện này.”

Mất 20 năm sau chuyến bay của Tereshkova, Sally Ride mới trở thành người phụ nữ Mĩ đầu tiên có mặt trên vũ trụ, nhưng kể từ đó, có hơn 40 phụ nữ đã bay vào vũ trụ với tư cách là nhà du hành NASA.

“NASA ghi nhớ [chuyến bay của Tereshkova] trong tim, mọi người ghi nhớ trong tim, rằng để duy trì một chương trình vũ trụ họ phải biến nó không còn là một chương trình của những phi công thử nghiệm mang tính trình diễn cao và của một vài nhà khoa học được chọn nữa,” Lewis nói. “Họ phải làm cho nó thực tế hơn, biến nó thành một sự nghiệp ngày-qua-ngày trên vũ trụ.”

NASA hiện có 12 nhà du hành nữ đang làm việc.

Nhà du hành vũ trụ Sally Ride, người phụ nữ đầu tiên của nước Mĩ bay vào vũ trụ, sẽ được truy tặng Huân chương Tự do của Tổng thống trong một lễ kỉ niệm tổ chức tại Nhà Trắng trong năm 2013. Ảnh: NASA/Smithsonian/collectSPACE.com

Ngày nay, có sự cạnh tranh gay gắt giữa các nhà du hành nữ. Trong số 19 phụ nữ từng được đào tạo dưới thời Xô Viết và nước Nga trong 50 năm qua, mới có 3 người được bay lên vũ trụ. Người bay lên vũ trụ gần đây nhất là hồi năm 1994.

“Trong khi nước Mĩ đang xúc tiến đưa phụ nữ vào chương trình vũ trụ qua các thế hệ, thì Liên Xô không thật sự làm công việc đó,” Lewis nói. “Họ đã không nỗ lực đưa phụ nữ vào chương trình vũ trụ, và thật ra chỉ hồi năm ngoái nước Nga mới thay đổi các tiêu chuẩn của họ đối với nhà du hành vũ trụ.” Các tiêu chuẩn mới của Nga tương tự như của NASA và không có điều kiện giới tính nữa, Lewis cho biết.

Bốn người phụ nữ cùng làm việc trên Trạm Vũ trụ Quốc tế hôm 14/4/2010, thời điểm kỉ lục có nhiều phụ nữ trên vũ trụ cùng lúc nhất. Theo chiều kim đồng hồ từ góc dưới bên phải là các nhà du hành NASA Dorothy Metcalf-Lindenburger, Stephanie Wilson, hai người là chuyên gia sứ mệnh STS-131; và Tracy Caldwell Dyson, kĩ sư phụ trách bay của sứ mệnh Viễn chinh 23; cùng với nhà du hành JAXA (Cơ quan Vũ trụ Nhật Bản) Naoko Yamazaki, chuyên gia sứ mệnh STS-131. Ảnh: NASA

2013 là một năm quan trọng đối với những người phụ nữ từng bay vào vũ trụ. Ride đã tạ thế vì bệnh ung thư tuyến tụy vào ngày 23/7/2012. Ride sẽ được tổng thống Barack Obama truy tặng Huân chương Tự do danh giá vào cuối năm nay. Cơ quan Vũ trụ Trung Quốc đã gửi thành công người phụ nữ thứ hai của nước này, Wang Yaping, bay lên vũ trụ hồi đầu tuần này, và nhà du hành NASA Karen Nyberg hiện đang làm việc trên Trạm Vũ trụ Quốc tế.

Nguồn: Space.com