Roentgenium
Nguyên tố 11 mang tên nhà vật lí Đức Wilhelm Conrad Röntgen (1845–1923), người khám phá tia X. Rất may, vào thập niên 1990, các hiềm khích và bất mãn từng vấy bẩn mỗi khám phá hậu actinoid mới đã tiêu tan, và được thay thế bằng một tinh thần hợp tác quốc tế. IUPAC cũng đã rút ra một số bài học, bắt đầu kiềm chế và cảnh giác trong thời đại mới này. Mặc dù nguyên tố 111 được tổng hợp vào năm 1994, nhưng mười năm sau người ta mới xác thực khám phá và phê chuẩn tên gọi.
Roentgenium được khám phá tại GSI ở Darmstadt bởi một đội có thủ lĩnh là Sigurd Hofmann – một gã khổng lồ khác của hóa học hậu actinoid. Một lần nữa, khám phá được thực hiện từ một nguyên tử, được tạo ra bằng cách bắn các hạt nhân nickel vào bia bismuth ở năng lượng cao. Rg-272 sinh ra có chu kì bán rã 3,8 mili giây. Đồng vị bền nhất được biết, Rg-281, có chu kì bán rã 26 giây. Nằm bên dưới vàng trên bảng tuần hoàn, nguyên tố 111 được kì vọng có hóa tính tương tự với các kim loại tiền đúc, đồng, bạc và vàng.
Copernicium
Các nhà khoa học Darmstadt lần đầu tiên tuyên bố tạo ra được nguyên tử của nguyên tố 112 vào năm 1996, trong máy gia tốc hạt 120 mét (394 ft) của họ. Bắn một chùm hạt nhân kẽm năng lượng cao vào bia chì quay tròn trong một tuần, họ đã tạo ra đúng một nguyên tử của nguyên tố 112. Cuối cùng vào năm 2000, đội GSI đã tạo ra một nguyên tử thứ hai. Sigurd Hofman, người đứng đầu đội cũng từng khám phá darmstadtium và roentgenium, mô tả quá trình từng bước ấy là ‘lộ trình đầy khó khăn và chông gai’.
Tuy nhiên, còn đau khổ hơn nữa đó là 13 năm đánh giá chính thức để phê chuẩn khám phá. Vào năm 2009, IUPAC thông báo quyền ưu tiên của đội người Đức và chấp nhận tên gọi copernicium của họ. Mặc dù nhà thiên văn học Ba Lan Nicolaus Copernicus có vẻ là một chọn lựa lạ, song việc tôn vinh một anh hùng khoa học được đông đảo mọi người biết tới thì ít gây tranh cãi. Các thí nghiệm hóa học xác nhận copernicium là một nguyên tố chuyển tiếp, cấp thêm sức nặng cho lí thuyết rằng hàng cuối của bảng tuần hoàn tạo thành dãy thứ tư gồm các kim loại chuyển tiếp nặng.
Bảng tuần hoàn hóa học tốc hành
Dan Green | Bản dịch của Thuvienvatly.com
