Định luật Ohm về dòng điện
1827
Georg Ohm (1789-1854)
Mặc dù nhà vật lí Đức Georg Ohm đã khám phá một trong những định luật cơ bản nhất trong lĩnh vực điện học, nhưng công trình của ông bị các đồng nghiệp phớt lờ, và ông sống trong cảnh bần hàn trong phần lớn cuộc đời mình. Những kẻ chỉ trích thô bạo đã gọi công trình của ông là “một mớ hoang đường trần trụi”. Định luật Ohm về dòng điện nói rằng dòng điện không đổi I trong một mạch điện tỉ lệ với điện áp không đổi V (hay tổng suất điện động) đặt vào một điện trở và tỉ lệ nghịch với giá trị R của điện trở: I = V/R.
Khám phá thực nghiệm của Ohm vào năm 1827 đề xuất rằng định luật này đúng cho một số vật liệu khác nhau. Như đã rõ từ phương trình trên, nếu hiệu điện thế V (theo đơn vị volt) giữa hai đầu một dây dẫn tăng lên gấp đôi, thì dòng điện I tính theo ampere cũng tăng gấp đôi. Với một điện áp cho trước, nếu điện trở tăng gấp đôi, thì dòng điện giảm hai lần.
Định luật Ohm có liên quan trong việc xác định các nguy hại của sốc điện lên cơ thể người. Nói chung, dòng điện chảy càng lớn, thì cú sốc càng nguy hại. Độ lớn của dòng điện bằng điện áp đặt vào giữa hai điểm trên cơ thể, chia cho điện trở của cơ thể. Một người có thể chịu được chính xác điện áp bao nhiêu và sống sót thì phụ thuộc vào điện trở toàn phần của cơ thể, nó thay đổi từ người này sang người khác và có thể phụ thuộc vào các thông số như chất béo cơ thể, lượng nước uống vào, mồ hôi trên da, và dòng điện tiếp xúc với da như thế nào và ở đâu.
Ngày nay, người ta sử dụng điện trở để theo dõi sự ăn mòn và tiêu hao vật liệu trong các đường ống dẫn. Ví dụ, một sự thay đổi điện trở toàn phần trên một thành kim loại có thể là do kim loại bị tiêu hao. Dụng cụ phát hiện ăn mòn có thể được lắp đặt cố định để cung cấp thông tin liên tục, hoặc dụng cụ có thể là di động chỉ thu thập thông tin khi cần thiết. Lưu ý rằng nếu không có điện trở thì các loại chăn điện, bình đun điện, và Bóng đèn Nóng sáng sẽ không hoạt động được.
Bình đun điện hoạt động nhờ điện trở tỏa nhiệt.
XEM THÊM. Định luật Joule về sự tỏa nhiệt của dòng điện (1840), Các định luật Kirchhoff về mạch điện (1845), Bóng đèn nóng sáng (1878).
Một board mạch với các điện trở (các vật hình trụ có dải màu). Điện trở có điện áp đặt vào hai cực của nó tỉ lệ thuận với dòng điện chạy qua nó, theo Định luật Ohm. Dải màu cho biết giá trị điện trở.
250 Mốc Son Chói Lọi Trong Lịch Sử Vật Lí
Clifford A. Pickover
Bản dịch của Thuvienvatly.com
<< Phần trước | Phần tiếp theo >>
