8. TÂM TRÍ CÓ THỂ ĐƯỢC KIỂM SOÁT?
Một con bò đực đang giận dữ được thả vào một đấu trường trống ở Cordoba, Tây Ban Nha. Trong nhiều thế hệ, con thú hung dữ này đã được nhân giống cẩn thận để tối đa hóa bản năng sát thủ của nó. Rồi ngày nọ, một giáo sư Yale bình tĩnh bước vào cùng một đấu trường. Thay vì mặc một chiếc áo khoác vải tuýt đỏm dáng, anh ta ăn mặc chiếc matador đấu bò bảnh bao, vận một chiếc áo khoác màu vàng sáng và vẫy tấm vải choàng màu đỏ một cách thách thức trước con bò đực, kích thích chú bò. Thay vì chạy trốn trong nỗi kinh hoàng, giáo sư có vẻ điềm tĩnh, tự tin và thậm chí trông như lãnh đạm. Đối với người đứng xem, hình ảnh ấy xuất hiện như thể giáo sư đã phát điên và muốn tự tử.
Tức giận, con bò khóa (mục tiêu) vào giáo sư. Đột nhiên, nó lao tới, nhắm những chiếc sừng chết người của mình vào anh ta. Giáo sư không chạy trốn trong sợ hãi. Thay vào đó, anh ta cầm một chiếc hộp nhỏ trong tay. Sau đó, trước các máy quay, anh ta nhấn một nút trên hộp, và con bò đứng suwxg lại trên đường chạy của nó. Giáo sư tự tin về bản thân đến mức đã mạo hiểm mạng sống của mình để chứng minh một quan điểm, rằng anh đã thành thạo nghệ thuật kiểm soát tâm trí của một con bò điên.
Giáo sư ở đại học Yale kia chính là Tiến sĩ Jose 'Delgado, người đi trước thời đại nhiều năm. Anh đã đi tiên phong trong một loạt các thí nghiệm động vật đáng chú ý nhưng đáng lo ngại vào những năm 1960, trong đó anh đặt các điện cực vào não của chúng với mục đích cố gắng kiểm soát chuyển động của chúng. Để ngăn chặn con bò đực, anh ta chèn các điện cực vào vùng vân của hạch nền ở đáy bộ não (the striatum of the basal ganglia at the base of the brain), vùng có liên quan đến sự phối hợp vận động.
Anh cũng thực hiện một loạt các thí nghiệm khác trên khỉ để xem liệu ông có thể sắp xếp lại thứ bậc xã hội của chúng chỉ bằng một nút bấm. Sau khi đưa các điện cực vào hạt nhân caudate (the caudate nucleus là một khu vực liên quan đến điều khiển chuyển động) của con đực đầu đàn trong bầy, Delgado có thể làm giảm xu hướng hung hăng của nhà lãnh đạo theo mệnh lệnh. Không có mối đe dọa trả thù, những con đực cấp dưới bắt đầu khẳng định mình, chiếm lấy lãnh thổ và các đặc quyền thường dành cho con đực đầu đàn. Con alpha, trong khi đó, dường như đã mất hứng thú bảo vệ lãnh thổ của mình.
Tiến sĩ Delgado là người đầu tiên trong lịch sử cho thấy rằng có thể kiểm soát tâm trí của động vật theo cách này. Giáo sư trở thành bậc thầy điều khiển bù nhìn, kéo thả những sợi dây với những con rối sống.
Đúng như dự đoán, cộng đồng khoa học nhìn vào công việc của Tiến sĩ Delgado với sự không hài lòng. Để làm cho vấn đề tồi tệ hơn, ông đã viết một cuốn sách vào năm 1969 với tiêu đề khiêu khích "Kiểm soát thể chất của tâm trí: Hướng tới một xã hội văn minh tinh thần – Physical Control of the Mind: Toward a Psycho civilized Society." Nó đã làm trỗi dậy một câu hỏi đáng lo ngại: Nếu các nhà khoa học như Tiến sĩ Delgado đang kéo dây điều khiển những con rối, thì ai sẽ kiểm soát những bậc thầy này?
Công trình của Tiến sĩ Delgado tập trung mạnh vào lời hứa và hiểm họa to lớn của công nghệ này. Trong tay của một nhà độc tài vô đạo đức, công nghệ này có thể được sử dụng để đánh lừa và kiểm soát các đối tượng không may của hắn ta. Nhưng nó cũng có thể được sử dụng để giải thoát hàng triệu người bị mắc kẹt trong bệnh tâm thần, bị ám ảnh bởi ảo giác hoặc bị nghiền nát bởi những lo lắng của họ. (Nhiều năm sau, Tiến sĩ Delgado được một nhà báo hỏi tại sao ông lại khởi xướng những thí nghiệm gây tranh cãi này. Ông nói rằng ông muốn sửa chữa những lạm dụng khủng khiếp đang đau đớn bởi bệnh tâm thần. Họ thường trải qua các cuộc phẫu thuật não cực đoan, trong đó vỏ não trước trán bị cắt chọc/scrambled bởi một con dao mổ giống như thanh thép nhọn chọc đá băng, thứ được chọc vào phần não phía trên hốc mắt. Kết quả thường rất bi thảm, và một số điều kinh khủng đã được phơi bày trong cuốn tiểu thuyết "One Flew Over the Cuckoo's Nest – Bay qua tổ chim Cuckoo" của Ken Kesey, được dựng thành phim với Jack Nicholson. Một số bệnh nhân trở nên bình tĩnh và thoải mái, nhưng nhiều người khác trở thành thây ma: thờ ơ, lạnh lùng với đau đớn và cảm giác, và trống rỗng về cảm xúc. Việc thực hành này phổ biến đến mức vào năm 1949, Antonio Moniz đã giành giải thưởng Nobel vì đã hoàn thiện việc cắt thùy (não trước). Trớ trêu thay, vào năm 1950, Liên Xô đã cấm công nghệ này, nói rằng "nó trái với các nguyên tắc của nhân loại". Các thùy não, Liên Xô buộc tội, đã biến "một người đang gặp tâm trí khủng hoảng thành một thằng ngốc". Tổng cộng, ước tính rằng bốn mươi ngàn cuộc phẫu thuật cắt thùy não đã được thực hiện chỉ riêng ở Hoa Kỳ trong hơn hai thập kỷ.)
KIỂM SOÁT TÂM TRÍ VÀ CHIẾN TRANH LẠNH
Một lý do khác cho sự tiếp nhận lạnh lùng trong công việc của Tiến sĩ Delgado là bầu không khí chính trị thời đó. Đó đã là (giai đoạn) đỉnh cao của Chiến tranh Lạnh, với những ký ức đau đớn về những người lính Mỹ bị bắt bị diễu hành trước máy quay trong Chiến tranh Triều Tiên. Với những ánh mắt trống rỗng, họ sẽ thừa nhận họ đang tham gia các nhiệm vụ gián điệp bí mật, thú nhận tội ác chiến tranh khủng khiếp và tố cáo chủ nghĩa đế quốc Mỹ.
Để hiểu điều này, báo chí đã sử dụng thuật ngữ "tẩy não", ý tưởng rằng những người cộng sản đã phát triển các loại thuốc và kỹ thuật bí mật để biến lính Mỹ thành những thây ma đáng tin cậy. Trong bầu không khí chính trị bị buộc tội này, Frank Sinatra đóng vai chính trong bộ phim cảm động về Chiến tranh Lạnh năm 1962 "The Manchurian Candidate - Ứng Cử Viên Mãn Châu", trong đó anh ta cố gắng vạch trần một đặc vụ "người ngủ - sleeper" người mang nhiệm vụ bí mật của cộng sản là ám sát tổng thống Mỹ. Nhưng có một sự thay đổi. Kẻ ám sát thực sự là một anh hùng chiến tranh đáng tin cậy của Hoa Kỳ, một người bị bắt và sau đó bị cộng sản tẩy não. Xuất thân từ một gia đình có mối quan hệ tốt, đặc vụ này dường như vượt ra khỏi sự ngờ vực và gần như không thể dừng lại. Ứng Cử Viên Mãn Châu đem lại nỗi lo lắng của nhiều người Mỹ lúc bấy giờ.
Nhiều trong số những nỗi sợ hãi này cũng bị cuốn hút bởi cuốn tiểu thuyết "Brave New World" năm 1931 của Aldous Huxley. Trong không gian viễn tưởng dystopia này, có các nhà máy sản xuất tạo ra các bản sao trong ống nghiệm lớn. Bằng cách chọn lọc oxy từ các thai nhi này, có thể tạo ra những đứa trẻ bị tổn thương não ở các mức độ khác nhau. Ở trên cùng là các sinh vật cầm đầu alphas, những người không bị tổn thương não và được nhân giống để cai trị xã hội. Ở phía dưới là các epsilons, người bị tổn thương não nghiêm trọng và được sử dụng như những người lao động ngoan ngoãn, được sử dụng một lần rồi bỏ. Ở giữa là các cấp bổ sung được tạo thành từ các công nhân khác và bộ máy hành chính. Giới tinh hoa sau đó kiểm soát xã hội bằng cách tràn ngập nó với các loại thuốc làm thay đổi tâm trí, tình yêu tự do và tẩy não liên tục. Theo cách này, hòa bình, yên ổn và hài hòa được duy trì, nhưng cuốn tiểu thuyết đã đặt ra một câu hỏi đáng lo ngại cho đến tận ngày nay: Bao nhiêu tự do tự do và phẩm tính con người cơ bản mà chúng ta muốn hiến tế nhân danh hòa bình và trật tự xã hội?
NHỮNG THÍ NGHIỆM KIỂM SOÁT TÂM TRÍ CỦA CIA
Sự cuồng loạn trong Chiến tranh Lạnh cuối cùng đã đạt đến mức cao nhất của CIA. Tin chắc rằng Liên Xô đã đi xa trong khoa học về tẩy não và phương pháp khoa học không chính thống, CIA bắt tay vào một loạt các dự án bí mật, như MKULTRA, bắt đầu từ năm 1953, để khám phá những ý tưởng kỳ quái. (Năm 1973, khi vụ bê bối Watergate lan truyền sự hoảng loạn khắp chính phủ, giám đốc CIA Richard Helms đã hủy MKULTRA và nhanh chóng ra lệnh cho tất cả các tài liệu liên quan đến dự án phải bị tiêu hủy. Tuy nhiên, chỗ dấu gồm hai mươi ngàn tài liệu bằng cách nào đó đã sống sót sau cuộc thanh trừng và được công khai vào năm 1977 theo Đạo luật Tự do Thông tin, tiết lộ toàn bộ phạm vi của nỗ lực khổng lồ này.)
Giờ đây, người ta biết rằng, từ năm 1953 đến năm 1973, MULTRA đã tài trợ cho 80 tổ chức, bao gồm 44 trường đại học và cao đẳng, và hàng chục bệnh viện, các công ty dược phẩm và nhà tù, thường thử nghiệm trên những người chẳng nghi ngờ mà không có sự cho phép của họ, trong 150 hoạt động bí mật. Tại một thời điểm, toàn bộ 6% ngân sách của CIA đã vào MKULTRA.
Một số trong những dự án kiểm soát tâm trí này bao gồm:
. phát triển một "huyết thanh sự thật – truth serum" để các tù nhân sẽ tiết lộ bí mật của họ
. xóa ký ức thông qua một dự án của Hải quân Hoa Kỳ có tên là "tiểu dự án 54"
. sử dụng thôi miên và nhiều loại thuốc, đặc biệt là LSD – Lysergic acid diethylamide, một loại thuốc gây ảo giác mạnh, để kiểm soát hành vi
. nghiên cứu việc sử dụng thuốc kiểm soát tâm trí chống lại các nhà lãnh đạo nước ngoài, ví dụ, Fidel Castro
. hoàn thiện một loạt các phương thức thẩm vấn đối với tù nhân
. phát triển một loại thuốc tối hậu có tác dụng kích thích nhanh và không để lại dấu vết
. thay đổi tính cách con người thông qua các loại thuốc để khiến họ trở nên dễ dạy dỗ hơn
Mặc dù một số nhà khoa học đặt câu hỏi về tính hợp lệ của các nghiên cứu này, (thì trong lúc đó) những nghiên cứu khác đã sẵn sàng. Những người thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau đã được tuyển dụng, bao gồm nhà ngoại cảm, nhà vật lý và nhà khoa học máy tính, để đầu tư nghiên cứu một loạt các dự án không chính thống: thử nghiệm các loại thuốc làm thay đổi tâm trí như LSD, yêu cầu các nhà ngoại cảm xác định vị trí của các tàu ngầm Liên Xô đang tuần tra dưới đại dương. , v.v ... Trong một sự cố đáng buồn, một nhà khoa học của Quân đội Hoa Kỳ đã bí mật sử dụng LSD. Theo một số báo cáo, anh ta trở nên mất phương hướng dữ dội đến mức anh ta tự tử bằng cách nhảy ra khỏi cửa sổ.
Hầu hết các thí nghiệm này đều được biện hộ với lý do Liên Xô đã đi trước chúng ta (Hoa Kỳ) về mặt kiểm soát tâm trí. Thượng viện Mỹ đã được thông báo trong một báo cáo bí mật khác rằng Liên Xô đang thử nghiệm bức xạ vi sóng chiếu trực tiếp vào bộ não của đối tượng thử nghiệm. Thay vì tố cáo hành động này, Hoa Kỳ nhận thấy "tiềm năng lớn để phát triển thành một hệ thống làm mất phương hướng hoặc phá vỡ mô hình hành vi của quân nhân hoặc nhân viên ngoại giao". Quân đội Hoa Kỳ thậm chí còn tuyên bố rằng họ có thể truyền toàn bộ lời nói và lời nói vào tâm trí của kẻ thù: “Một khái niệm giả và dẫn dụ ... là tạo ra tiếng ồn từ xa trong đầu của các nhân viên ấy bằng cách để lộ chúng ra với công suất thấp, xung vi sóng... Bằng cách lựa chọn đúng các đặc điểm xung, có thể tạo ra lời nói dễ hiểu ... Vì vậy, có thể có thể để 'nói chuyện' với những đối thủ được lựa chọn theo cách gây lo ngại nhất cho họ,” báo cáo cho biết.
Thật không may, không có thí nghiệm nào trong số này được đánh giá đàng hoàng cách công bằng và khoa học (peer-reviewed), vì vậy hàng triệu người nộp thuế, những đồng đô la đã chi cho các dự án như dự án này, thứ rất có thể đã vi phạm các định luật vật lý, vì não người không thể nhận được bức xạ vi sóng và quan trọng hơn là không có khả năng giải mã tin nhắn vi sóng. Tiến sĩ Steve Rose, một nhà sinh vật học tại Đại học Mở, đã gọi chương trình có tầm nhìn xa này là "sự bất khả thi về khoa học thần kinh".
Nhưng đối với tất cả hàng triệu đô la chi cho các "dự án đen" này, rõ ràng không có một mảnh khoa học đáng tin cậy nào xuất hiện. Trên thực tế, việc sử dụng các loại thuốc làm thay đổi tâm trí, đã tạo ra sự mất phương hướng và thậm chí là hoảng loạn trong số các đối tượng được thử nghiệm, nhưng Lầu Năm Góc đã không hoàn thành mục tiêu chính: kiểm soát tâm trí có ý thức của người khác.
Ngoài ra, theo nhà tâm lý học Robert Jay Lifton, việc tẩy não của những người cộng sản ít có tác dụng lâu dài. Hầu hết các quân nhân Mỹ, những người đã bài bác nước Mỹ trong suốt cuộc Chiến tranh Triều Tiên thì đã trở lại tính cách bình thường ngay sau khi được thả ra. Ngoài ra, các nghiên cứu được thực hiện trên những người bị tẩy não bởi một số giáo phái thần bí cũng cho thấy họ trở lại tính cách bình thường sau khi rời khỏi giáo phái đó. Vì vậy, dường như, về lâu dài, tính cách cơ bản của một người không bị ảnh hưởng bởi việc tẩy não.
Tất nhiên, quân đội không phải là người đầu tiên thử nghiệm việc kiểm soát tâm trí. Vào thời cổ đại, các thầy phù thủy và những nhà tiên kiến có thể đã tuyên bố rằng việc dùng uống nước ma thuật cho những người lính bị bắt sẽ khiến họ nói chuyện hoặc quay lưng lại với các nhà lãnh đạo của họ. Một trong những phương pháp kiểm soát tâm trí sớm nhất là thuật thôi miên.
TƯƠNG LAI CỦA TÂM TRÍ - MICHIO KAKU
BẢN DỊCH CỦA ĐỖ BÁ HUY
