Khoảng năm 3.300 tCN
Đồng thiếc
Đồng thiếc là kim loại đầu tiên làm nên thời đại của riêng nó, bắt đầu vào khoảng năm 3.300 tCN ở Mesopotamia. Các kim loại khác chắc chắn đã được sử dụng trước nó – đặc biệt là đồng – nhưng việc thêm một lượng nhỏ thiếc vào công nghệ đồng hiện hữu đã làm thay đổi mọi thứ. Đồng thiếc là một bước tiến bộ về độ cứng, độ dẻo, và mức chống ăn mòn. Thật không may, quặng thiếc và quặng đồng thường không được tìm thấy ở gần nhau, nghĩa là một vùng có phong phú kim loại này phải làm giao dịch với vùng có kim loại kia. Bắt đầu vào khoảng năm 2.000 tCN, thiếc từ vùng Cornwall (tây nam nước Anh) theo nhu cầu như thế nên đã xuất hiện ở nhiều di chỉ khảo cổ phía đông Địa Trung Hải, ở xa hàng nghìn dặm.
Chúng ta không biết nhiều về những nhà hóa học và nhà luyện kim xa xưa này, nhưng điều rõ ràng là họ đã làm thực nghiệm với bất kì thứ gì họ có trong tay. Thành ra các hợp kim đồng thiếc có chứa mọi họ hàng kim loại khác bên trong chúng – chì, arsenic, nickel, antimony, và cả các kim loại quý như bạc. Những nhà luyện kim đó phải đặc biệt thông thái mới trộn được những hợp kim như thế, vì hầu như chắc chắn bạn không bao giờ nhìn thấy chúng lần nữa (các kĩ thuật tinh chế các kim loại như thế sẽ không xuất hiện trong nhiều thế kỉ sau này).
Và thế là cuộc phiêu lưu mạo hiểm dài ngày của con người với thuật luyện kim đã bắt đầu – một cuộc phiêu lưu không có hồi kết. Bản thân đồng thiếc đã được cải tiến theo năm tháng – người Hi Lạp cho thêm chì để hợp kim thu được dễ chế tác hơn, và cho thêm kẽm để đưa bạn vào thế giới đa dạng của đồng thau. Đồng thiếc hiện đại thường có nhôm hoặc silicon bên trong chúng, đây là kiểu pha trộn người xưa hoàn toàn không biết. Nếu bạn muốn chiêm ngưỡng đồng thiếc thật sự, kiểu xưa, thuộc loại được ghi nhận là từ hàng nghìn năm trước, thì bạn hãy nhìn kĩ vào một dàn trống. Đồng thiếc là kim loại được ưa chuộng để làm chuông và cái chũm chọe [bộ nhạc cụ gõ] trong hàng trăm năm trời. Hỗn hợp càng chứa nhiều thiếc, thì âm vực càng thấp, song chẳng có ghi chép nào cho biết việc thêm arsenic hay bạc vào thì có tác dụng gì với âm thanh được tạo ra.
XEM THÊM. Nấu chảy sắt (khoảng 1.300 tCN), De Re Metallica (1556).
Cái chuông đồng thiếc Trung Hoa cổ xưa này có thể là bộ phận của một bộ lớn hơn, được canh chỉnh và tạo hình để tạo ra những nốt khác nhau. Việc đúc các thiết bị bằng đồng thiếc đến độ tinh xảo như thế là một thách thức kĩ thuật không hề nhỏ.
250 Mốc Son Chói Lọi Trong Lịch Sử Hóa Học
Derek B. Lowe
Bản dịch của Thuvienvatly.com
