Chương trình Khảo sát Bầu trời Số Sloan III (SDSS-III) vừa công bố tấm bản đồ ba chiều lớn nhất từ trước đến nay gồm những thiên hà đồ sộ và những lỗ đen xa xôi. Tấm bản đồ mới xác định vị trí và khoảng cách của hơn một triệu thiên hà. Nó bao quát một thể tích tương đương với thể tích của một hình lập phương có mỗi cạnh là bốn tỉ năm ánh sáng.
Một ảnh trích từ video đã công bố của dữ liệu Data Release 9.
“Chúng tôi muốn lập bản đồ khối vũ trụ lớn nhất từ trước đến nay, và sử dụng bản đồ đó để tìm hiểu sự giãn nở của vũ trụ đang tăng tốc như thế nào,” phát biểu của Daniel Eisenstein, giám đốc SDSS-III.
Tấm bản đồ trên là tâm điểm của Data Release 9 (DR9), chính sách công bố rộng rãi dữ liệu từ hai năm đầu tiên của dự án khảo sát kéo dài sáu năm. Dữ liệu công bố bao gồm hình ảnh của 200 triệu thiên hà và quang phổ của 1,35 triệu thiên hà (Quang phổ mất nhiều thời gian để thu thập hơn hình ảnh, nhưng cung cấp kênh thông tin quan trọng thứ ba để cho phép các nhà thiên văn xác định khoảng cách đến chúng.)
Với một tấm bản đồ như thế, các nhà thiên văn có thể lần ngược lịch sử của vũ trụ đến hơn sáu tỉ năm về trước. Với lịch sử đó, họ có thể ước tính tốt hơn bao nhiêu phần của vũ trụ được cấu tạo bởi “vật chất tối” – vật chất chúng ta không thể nhìn thấy trực tiếp vì nó không phát xạ hay hấp thụ ánh sáng – và “năng lượng tối”, lực bí ẩn chi phối sự giãn nở tăng tốc của vũ trụ.
“Vật chất tối và năng lượng tối là hai trong những bí ẩn lớn nhất của thời đại chúng ta,” phát biểu của David Schlegel thuộc Phòng thí nghiệm quốc gia Lawrence Berkeley ở Mĩ. “Chúng tôi hi vọng bản đồ mới của chúng tôi có thể giúp người ta giải được bí ẩn đó.”
123physics (thuvienvatly.com)
Nguồn: Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics
