Hayabusa, phi thuyền vũ trụ của Nhật phóng lên hồi năm 2003, đang trên đường trở về nhà từ hành trình khép kín 5 tỉ km của nó để thu thập các mẫu vật từ tiểu hành 25143 Itokawa.
Ảnh minh họa phi thuyền Hayabusa đang tiếp cận bề mặt tiểu hành tinh Itokawa.
Theo Cơ quan Vũ trụ Nhật Bản, JAXA, phi thuyền vũ trụ trên đã bắn thành công các bộ đẩy của nó cho Sự điều khiển Hiệu chỉnh Quỹ đạo (TCM) thứ ba của nó để đưa nó vào hành trình hạ cánh xuống Phi trường Thử nghiệm Woomera ở vùng hoang vu Nam Australia. Chỉ còn lại một bộ điều khiển hiệu chỉnh quỹ đạo nữa thôi, và theo lịch trình nó cũng sẽ khởi động vào cuối tuần này.
Tổ hợp thu hồi mẫu của phi thuyền trên theo lịch định sẽ tách khỏi phi thuyền và hạ cánh xuống Woomera khoảng lúc 14:00 GMT ngày 13/6. Cơ quan Vũ trụ Mĩ, NASA, đang gửi một phòng thí nghiệm bay DC-8 từ California đến Nam Australia để ghi lại sự trở vào khí quyển và hạ cánh, sử dụng hàng rào camera ảnh và phổ của nó.
Không có sự bảo đảm nào sứ mệnh quay về sẽ thành công, nhưng Hayabusa đã truyền về những hình ảnh chi tiết và các quan sát khoa học lúc ở trên và bay vòng quanh tiểu hành tinh Itokawa, chúng sẽ giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về các tiểu hành tinh. Cho đến khi tổ hợp trên được mở ra, các nhà khoa học sẽ không biết được chắc chắn phi thuyền có thành công hay không trong việc thu gom bất kì mẫu nào, nhưng các nhà khoa học hi vọng tổ hợp ít ra cũng có chứa những mảnh vụn nhỏ để phân tích.
Tiểu hành tinh Itokawa được phát hiện ra vào năm 1998 và được đặt theo tên nhà khoa học người Nhật Bản Hideo Itokawa, một nhà tiên phong của chương trình vũ trụ Nhật Bản, có nickname là “Tiến sĩ Tên lửa”. Nó chỉ rộng có 540 mét và quỹ đạo cách Trái đất khoảng 300 triệu km.
Hayabusa tiêu tốn khoảng 138 triệu USD để phát triển. Nó đến Itokawa vào năm 2005 và hạ cánh hai lần xuống để thu gom các mẫu vật liệu bề mặt, nhưng rõ ràng nó đã thất bại trước việc bắn ra một viên đạn kim loại đã được thiết kế để lảm nổ tung mẫu cho thu gom. Nó để lại phía sau một capsule đồng hồ bọc trong phim và mang tên của 880.000 người ở 149 quốc gia đã hưởng ứng với lời mời công chúng của JAXA để lập danh sách.
Phi thuyền trên còn gặp trở ngại khác như bộ đẩy rò rỉ, trục trặc bộ nguồn, các bánh xe hỏng, và nhiên liệu rò rĩ hồi năm 2005 đã xả hết bể chất nổ đẩy của phi thuyền, chỉ còn lại các bộ đẩy ion dẫn đường cho phi thuyền trở về Trái đất. Các bộ đẩy ion có gia tốc thấp, có nghĩa là mỗi lần hiệu chỉnh quỹ đạo mất nhiều thời gian hơn so với khi thực hiện bằng các động cơ hóa chất.
Các trục trặc và sự cố làm cho sứ mệnh trên kéo dài lâu hơn kế hoạch ban đầu dự tính vì sự truyền thông tin với Trái đất bị mất trong vài tuần hồi cuối năm 2005 khi phi thuyền sắp quay đầu về nhà. Khi hệ thống truyền thông hồi phục thì đã quá trễ, và phi thuyền phải chờ đến tháng 4 năm 2007 cho vị trí của tiểu hành tinh trên và Trái đất một lần nữa nằm ở chỗ lí tưởng.
Hayabusa, tiếng Nhật có nghĩa là Chim ưng, hiện đang cách Trái đất 3.600.000 km. Tổ hợp thu hồi mẫu sẽ hạ cánh xuống Trái đất nhưng bản thân phi thuyền thì sẽ bốc cháy khi nó đi vào khí quyển của Trái đất. Sứ mệnh trên đã tiếp nguồn cho sức tưởng tượng công chúng ở Nhật Bản, và phi thuyền trên đã có một lượng lớn người hâm mộ theo dõi. Cũng có những đề xuất cho phi thuyền trên giành một huy chương quốc gia.
Hayabusa là phi thuyền đầu tiên hạ cánh xuống một vật thể khác ngoài mặt trăng và cất cánh lên trở lại.
- Trung Thiên (theo PhysOrg.com)
