MỘT QUAN ĐIỂM KHÁC VỀ SỰ BẤT TỬ
Adaline có thể hối hận về món quà bất tử, và có lẽ cô ấy không đơn độc, nhưng nhiều người vẫn muốn ngăn chặn những ảnh hưởng của sự lão hóa. Một chuyến đi đến các hiệu thuốc địa phương cho thấy hàng nối tiếp hàng trong những toa thuốc không theo đơn chỉ định, thứ hùng hồn nói rằng chúng sẽ đảo ngược quá trình lão hóa. Thật không may, tất cả chúng đều là sản phẩm phụ của trí tưởng tượng nóng bỏng của các nhà tiếp thị ở đại lộ Madison, cố gắng bán thực phẩm chức năng phỉnh phờ cho những khách hàng dễ tính. (Theo nhiều bác sĩ da liễu, một thành phần trong tất cả các loại thuốc "chống lão hóa" thứ thực sự hoạt động hiệu quả chính là kem dưỡng ẩm.)
Tôi đã từng tổ chức một chương trình truyền hình đặc biệt của đài BBC, trong đó tôi đã đến Central Park và phỏng vấn một số người qua đường ngẫu nhiên. Tôi hỏi, "Nếu tôi có suối nguồn tươi trẻ trong tay, bạn sẽ uống nó chứ?" Đáng ngạc nhiên, mọi người tôi phỏng vấn đều nói không. Nhiều người nói rằng đó là điều bình thường khi già đi và chết. Đó là cách nó nên được, và chết là một phần của cuộc sống. Sau đó tôi đến một nhà dưỡng lão, nơi nhiều bệnh nhân bị đau và khó chịu vì lão hóa. Nhiều người bắt đầu có dấu hiệu của bệnh Alzheimer và đã quên đi người họ vừa gặp và chỗ họ vừa đến. Khi tôi hỏi họ liệu họ có uống rượu từ đài phun nước tuổi trẻ hay không, họ đều háo hức nói, "Vâng!"
DÂN SỐ QUÁ TẢI
Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta giải quyết xong vấn đề lão hóa? Khi nào và nếu điều này xảy ra, thì khoảng cách rộng lớn đến các ngôi sao có thể không quá khó khăn. Những sinh mệnh bất tử có thể xem việc du hành giữa các vì sao theo một cách hoàn toàn khác cách chúng ta nghĩ về điều ấy. Họ có thể xem thời gian rất lớn cần thiết để xây dựng các tàu vũ trụ và gửi chúng đến các ngôi sao như chỉ là một trở ngại nhỏ. Trong cùng một cách chúng ta tiết kiệm hàng tháng cho một kỳ nghỉ được chờ đợi từ lâu, những sinh mệnh bất tử có thể xem việc tốn nhiều thế kỷ để thăm viếng những ngôi sao như là không có gì cả, hơn là một sự khó chịu.
Cần phải chỉ ra rằng món quà của sự bất tử có thể có hậu quả ngoài ý muốn, đó là tạo ra một quần thể rộng lớn hay sự quá tải về dân số trên trái đất. Điều này có thể đặt các căng thẳng to lớn trên các nguồn lực, thực phẩm và năng lượng của hành tinh, dẫn đến sự mất thiếu hụt về điện, di cư hàng loạt, bạo loạn thực phẩm và xung đột giữa các quốc gia. Vì vậy, sự bất tử, thay vì mở ra một kỷ nguyên Bảo Bình – Age of Aquarius, thì nó có thể châm ngòi cho một làn sóng chiến tranh thế giới mới.
Tất cả điều này, đến lượt nó, có thể giúp đẩy nhanh cuộc di dân hàng loạt từ trái đất, cung cấp một nơi trú ẩn an toàn cho những người tiên phong đang mệt mỏi bởi một hành tinh quá đông và đầy ô nhiễm. Giống như Adaline, mọi người có thể nhận ra rằng món quà của sự bất tử thực sự là một lời nguyền.
Nhưng mối quan tâm này với tình trạng quá đông dân này lên đến mức nào? Nó sẽ đe dọa sự tồn tại của chúng ta không?
Đối với phần lớn lịch sử, dân số con người đã ổn ở mức dưới 300 triệu người, nhưng với sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp, dân số thế giới dần dần tăng lên 1,5 tỉ người vào năm 1900. Bây giờ là 7,5 tỷ và tăng thêm một tỉ người mỗi mười hai năm hoặc cỡ đó. Liên Hiệp Quốc ước tính rằng đến năm 2100, nó sẽ tăng lên 11,2 tỷ người. Cuối cùng, chúng ta đông đến mức có thể vượt quá khả năng dung chứa của hành tinh này, điều ấy có nghĩa là có thể có các cuộc bạo động dành thực phẩm và hỗn loạn không hình dung được, như Thomas Robert Malthus đã dự đoán hồi năm 1798.
Trong thực tế, bùng nổ dân số là một lý do tại sao một số người ủng hộ việc đi đến các vì sao. Nhưng một cuộc điều tra chặt chẽ hơn về vấn đề này cho thấy sự tăng trưởng của dân số thế giới, mặc dù vẫn tăng lên, nhưng đang chậm lại. Ví dụ, LHQ đã xem lại nhiều lần sự giảm xuống của nó. Nhiều nhà nhân khẩu học, trên thực tế, dự đoán rằng dân số thế giới sẽ bắt đầu giảm cấp độ tăng và thậm chí có thể ổn định vào cuối thế kỷ XXI.
Để hiểu tất cả những thay đổi nhân khẩu học này, chúng ta phải hiểu thế giới quan của một nông dân. Một nông dân ở một nước nghèo làm một phép tính đơn giản nơi tiềm thức/hay vô thức nhìn nhận về đời sống như thế này: mỗi đứa trẻ làm cho anh ta giàu hơn. Trẻ em làm việc nơi các cánh đồng/trang trại và chi phí rất ít để tăng cao số lượng của chúng. Phòng ở và việc cơm nước trên một trang trại thì gần như miễn phí. Nhưng khi bạn di chuyển đến thành phố, phép tính sẽ lật ngược theo cách khác. Mỗi đứa trẻ làm cho bạn nghèo hơn. Con của bạn đến trường học, chứ không phải ra các cánh đồng. Con bạn phải được cho ăn mà thực phẩm thì phải lấy từ cửa hàng tạp hóa, những thứ ấy đắt đỏ. Con bạn phải sống trong một căn hộ, thứ ấy tốn kém tiền bạc. Vì vậy, một nông dân, một khi anh trở nên là người có lối sống đô thị hơn, muốn có hai đứa trẻ, chứ không phải mười. Và khi nông dân bước vào tầng lớp trung lưu, anh ta muốn tận hưởng cuộc sống một chút và chỉ có thể có một đứa con.
Ngay cả ở các nước như Bangladesh, những nơi mà không có nhiều tầng lớp trung lưu đô thị, tỷ lệ sinh cũng đang giảm dần. Điều này là do sự giáo dục của phụ nữ. Nghiên cứu của nhiều quốc gia đã tìm thấy một mô hình riêng biệt: tỷ lệ sinh giảm đáng kể khi một quốc gia công nghiệp hóa, đô thị hoá và giáo dục cô gái trẻ.
Các nhà nhân khẩu học khác đã lập luận rằng đó là một câu chuyện về hai thế giới. Một mặt, chúng ta thấy sự gia tăng liên tục trong tỷ lệ sinh ở các nước nghèo với trình độ học vấn thấp và nền kinh tế yếu kém. Mặt khác, chúng ta thấy một sự cân bằng giữa tỷ lệ sinh và thậm chí co dân số lại ở một số quốc gia khi họ phát triển công nghiệp và trở nên thịnh vượng hơn. Trong mọi trường hợp, một sự bùng nổ về dân số thế giới, mặc dù vẫn là một mối đe dọa, không phải là không thể tránh khỏi hoặc đáng sợ như trước đây từng nghĩ.
Một số nhà phân tích lo ngại rằng chúng ta sẽ sớm vượt quá nguồn cung cấp thực phẩm của chúng ta. Những người khác, tuy vậy, đã lập luận rằng vấn đề thực phẩm thì chẳng qua lại thực sự là vấn đề năng lượng. Nếu người ta có đủ năng lượng, người ta có thể tăng năng suất và sản xuất cây trồng để theo kịp nhu cầu.
Trong một vài dịp, tôi đã có cơ hội phỏng vấn Lester Brown, một trong những nhà môi trường hàng đầu thế giới và là người sáng lập Viện Worldwatch nổi tiếng, một nhóm chuyên gia về Trái Đất. Tổ chức của ông giám sát chặt chẽ nguồn cung cấp thực phẩm của thế giới và tình trạng của hành tinh. Ông lo lắng về một yếu tố khác: Chúng ta có đủ thức ăn để nuôi sống mọi người trên thế giới khi họ trở thành người tiêu dùng trung lưu không? Hàng trăm triệu người ở Trung Quốc và Ấn Độ hiện đang bước vào tầng lớp trung lưu, những người này xem phim phương Tây và muốn thi đua để có được lối sống đó, với việc sử dụng tài nguyên lãng phí, tiêu thụ thịt lớn, nhà cửa lớn, mê đắm hàng hóa xa xỉ, vân vân. Ông lo ngại rằng chúng ta có thể không có đủ nguồn lực để nuôi sống toàn bộ dân số, và chắc chắn sẽ gặp khó khăn trong việc cho những người muốn ăn uống theo kiểu phương Tây.
Hy vọng của ông là khi các quốc gia nghèo công nghiệp hóa, họ không đi theo con đường lịch sử của phương Tây và thay vào đó áp dụng các luật môi trường nghiêm ngặt để bảo tồn tài nguyên. Thời gian sẽ cho biết nếu các quốc gia trên thế giới có thể đối mặt với các thách thức này.
Tựu trung lại, chúng ta thấy rằng những tiến bộ trong việc làm chậm hoặc ngừng quá trình lão hóa có thể có ảnh hưởng sâu sắc đến du hành vũ trụ. Họ có thể tạo ra những sinh vật không nhìn thấy khoảng cách rộng lớn đến các vì sao như một chướng ngại vật. Họ có thể muốn bắt tay vào những thách thức phải mất nhiều năm, chẳng hạn như việc xây dựng và sau đó căng buồm vào không gian trên những chuyến đi có thể mất hàng thế kỷ.
Tuy nhiên, những nỗ lực thay đổi quá trình lão hóa có thể làm trầm trọng thêm tình trạng quá đông của Trái Đất, từ đó có thể đẩy nhanh quá trình di cư từ Trái đất. Những người đi chinh phục thuộc địa ở các vì sao có thể bị đẩy ra khỏi trái đất nếu sự bùng nổ dân số trở nên khó chịu.
Có điều, vẫn còn quá sớm để cho biết xu hướng nào sẽ thống trị thế kỷ tiếp theo. Nhưng với tốc độ mà tại đó chúng tôi đang làm sáng tỏ quá trình lão hóa, những phát triển này có thể sớm hơn dự kiến.
BẤT TỬ KĨ THUẬT SỐ - DIGITAL IMMORTALITY
Ngoài sự bất tử sinh học, có một loại thứ hai, được gọi là sự bất tử kỹ thuật số, làm khởi ra một số câu hỏi triết học thú vị. Về lâu dài, bất tử kỹ thuật số có thể là cách hiệu quả nhất để khám phá các ngôi sao. Nếu cơ thể sinh học mỏng dòn này của chúng ta không thể chịu được sự căng thẳng của việc du hành giữa các vì sao, thì có khả năng chúng ta sẽ gửi ý thức của chúng ta đến những chốn xa xôi ấy.
Khi chúng ta cố gắng tái tạo lại phả hệ của chúng ta, chúng ta thường gặp phải một vấn đề. Sau khoảng ba thế hệ, con đường mòn ấy trở ra lãnh đạm. Phần lớn tổ tiên chúng ta sống và chết mà không để lại và bằng chứng về sự tồn tại của họ ngoài con cái của họ.
Nhưng hôm nay, chúng ta để lại một dấu chân kỹ thuật số khổng lồ. Ví dụ, chỉ bằng cách phân tích các giao dịch thẻ tín dụng của bạn, có thể nói ra dữ liệu về các quốc gia bạn ghé thăm, thức ăn bạn thích ăn, quần áo bạn mặc, các trường bạn đã theo học. Để làm điều này, hãy thêm các bài đăng trên blog, nhật ký, email, video, ảnh, v.v. Với tất cả các thông tin này, bạn có thể tạo ra một hình ảnh ba chiều của bạn, thứ có thể nói và hành động giống như bạn, với cách thức và ký ức của bạn vẫn thường.
Một ngày nào đó, chúng ta có thể có Thư Viện Linh Hồn. Thay vì đọc một cuốn sách về Winston Churchill, chúng ta có thể trò chuyện với ông ta. Chúng ta sẽ nói chuyện với một hình chiếu mô phỏng, với cử chỉ trên khuôn mặt của ông ấy, cử động cơ thể và giọng nói. Hồ sơ kỹ thuật số sẽ có quyền truy cập vào dữ liệu tiểu sử của ông, các bài viết của ông, và ý kiến của ông về vấn đề chính trị, tôn giáo và câu chuyện cá nhân. Bằng nhiều cách, nó sẽ cảm thấy như đang nói chuyện với chính người đàn ông đó. Cá nhân tôi thích có một cuộc trò chuyện với Albert Einstein để thảo luận về lý thuyết tương đối. Một ngày nọ, những đứa cháu-chắt-chít của bạn có thể trò chuyện với bạn. Đây là một dạng bất tử kỹ thuật số.
Nhưng đây có thực sự là "Bạn"? Nó là một cỗ máy hoặc mô phỏng, thứ có tính cách và các chi tiết tiểu sử của bạn. Linh hồn, một số sẽ tranh luận, không thể biến thành thông tin số hóa được.
Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi khoa học có thể tái tạo bộ não, nơ-ron thần kinh của bạn, để tất cả ký ức và cảm xúc của bạn được ghi lại? Cấp độ bất tử kỹ thuật số tiếp theo vượt ra ngoài Thư Viện Linh Hồn là Dự án Kết nối con người – Human Connectome, và nỗ lực đầy tham vọng để số hóa toàn bộ bộ não con người.
Như Daniel Hillis, nhà khoa học máy tính, đồng sáng lập của tập đoàn Thinking Machines, từng nói, "Tôi thích cơ thể của tôi như bất cứ ai, nhưng nếu tôi có thể thành ra 200 tuổi với một cơ thể silicon, tôi sẽ lấy nó."
TƯƠNG LAI NHÂN LOẠI - MICHIO KAKU
Bản dịch của ĐỖ BÁ HUY
Phần tiếp theo >>
