Vài điều cần biết về số Pi

Pi (π), kí tự thứ 16 trong bảng chữ cái Hi Lạp, được sử dụng để biểu diễn hằng số toán học được biết tới rộng rãi nhất. Theo định nghĩa, pi là tỉ số của chu vi của một đường tròn và đường kính của nó. Nói cách khác, pi bằng chu vi chia cho đường kính (π = c/d). Như vậy, chu vi bằng pi nhân với đường kính (c = πd). Cho dù một đường tròn lớn hay nhỏ bao nhiêu, thì pi sẽ luôn luôn được tính ra cùng một con số.

Pi là một số vô tỉ, nghĩa là nó là một số thực có phần thập phân không tuần hoàn. Nó không thể được biểu diễn bởi một tỉ số nguyên và nó có phần thập phân kéo dài vô hạn. Nó không có một giá trị chính xác. Nhiều nhà toán học và người hâm mộ toán học đã cố gắng tính số pi càng nhiều chữ số càng tốt. Sách kỉ lục Guinness thế giới ghi nhận nhiều chữ số nhất của pi thuộc về Lu Chao người Trung Quốc, ông đã tính ra số pi với hơn 67.000 chữ số thập phân. Trang web Pi-Search Page đã tính ra số pi (với sự hỗ trợ của một chương trình máy tính) đến 200 triệu chữ số thập phân.

Pi bằng chu vi của một đường tròn chia cho đường kính của nó. Ảnh: YuryZap | Shutterstock

Giá trị của pi

Khi mới học toán, học sinh được biết pi có giá trị là 3,14 hay 3,14159. Mặc dù là số vô tỉ, nhưng một số người sử dụng các biểu diễn hữu tỉ để ước tính pi, ví dụ như 22/7 hoặc 333/106. Tuy nhiên, những biểu diễn hữu tỉ này chỉ chính xác đối với một hai chữ số thập phân thôi.

Các chữ số thập phân của pi

100 chữ số đầu tiên của pi là:

3,14159 26535 89793 23846 26433 83279 50288 41971 69399 37510 58209 74944 59230 78164 06286 20899 86280 34825 34211 7067

Website I Like Pi có 10.000 chữ số đầu tiên của pi.

Lịch sử số pi

Số pi đã được biết tới gần 4.000 năm và đã được khám phá ra bởi người Babylon cổ đại. Một bản khắc có niên đại đâu đó từ năm 1900 đến 1680 trước Công nguyên tìm thấy pi là 3,125. Người Ai Cập cổ đại có những khám phá tương tự, như bằng chứng nêu trong Sách giấy cói Rhind hồi năm 1650 trước Công nguyên. Trong văn tự này, người Ai Cập đã tính diện tích của một vòng tròn bằng một công thức cho số pi một giá trị gần đúng là 3,1605. Cả trong kinh thánh (bản King James) cũng có nói pi được tính gần đúng.

Tính toán đầu tiên của số pi được thực hiện bởi Archimedes xứ Syracuse (287-212 tCN). Là một trong những nhà toán học vĩ đại nhất thế giới, Archimedes đã sử dụng định lí Pythagoras để tính diện tích của hai đa giác. Archimedes lấy gần đúng diện tích của một vòng tròn dựa trên diện tích của một đa giác đều nội tiếp bên trong vòng tròn và diện tích của một đa giác đều ngoại tiếp vòng tròn đó. Hai đa giác, như Archimedes đã vẽ chúng, cho biết giá trị giới hạn trên và giới hạn dưới cho diện tích của một vòng tròn, và ông lấy gần đúng pi nằm trong khoảng giữa 3 1/7 và 3 10/71.

Zu Chongzi ở Trung Hoa (429-501) tính được pi là 355/113, mặc dù làm thế nào ông tính được con số này thì vẫn là bí ẩn, vì tác phẩm của ông đã bị thất lạc. Pi bắt đầu được kí hiệu bằng kí tự π vào năm 1706 bởi nhà toán học người Anh William Jones. Jones dùng số 3,14159 cho pi.

Pi r bình phương

Trong toán học căn bản, pi được dùng để tính diện tích và chu vi của một vòng tròn. Pi được dùng để tính diện tích bằng cách nhân bình phương bán kính với pi. Ví dụ, muốn tính diện tích của một vòng tròn bán kính 3 cm, ta có π32 = 28,27 cm. Vì các vòng tròn xuất hiện tự nhiên trong thiên nhiên, và thường được sử dụng trong các phương trình toán học khác, nên số pi hiện hữu xung quanh chúng ta và liên tục được sử dụng.

Số pi còn đi vào thế giới văn chương. Trong tiếng Anh, từ pilish có nghĩa là số kí tự trong những câu liên tiếp tuân theo các chữ số của pi. Ví dụ như tác phẩm "Not A Wake" của Mike Keith, quyển sách đầu tiên viết hoàn toàn theo phong cách Pilish.

Now I fall, a tired suburbian in liquid under the trees,
Drifting alongside forests simmering red in the twilight over Europe.

Now có 3 kí tự, I có 1 kí tự, fall có 4 kí tự, a có 1 kí tự, và vân vân.

Nguồn: LiveScience