1. Alfred Nobel tự xem ông là người thất bại. Sau một lời cáo buộc trên một tờ báo gọi ông là “nhà buôn cái chết”, nhà phát minh ra thuốc nổ đã cải thiện danh tiếng của ông bằng cách sáng lập các giải thưởng về hòa bình, văn chương và các khoa học.
2. Duy nhất có một nhà khoa học từng giành Giải Nobel vì thất bại. Vào những năm 1880, Albert Michelson đã cố đi tìm chất “ether truyền sáng” mà các nhà các nhà khoa học đã nêu giả thuyết. Ông không thể nào tìm ra nó, bởi vì nó không tồn tại. Michelson vô tình phát hiện rằng ánh sáng tự mang nó đi, mặc dù điều đó cần đến một nhân viên ở sở cấp bằng sáng chế tên là Albert Einstein giải thích cặn kẽ. Phiên bản ngắn gọn là E = mc2.
3. Có một vài tạp chí khoa học ngày nay chuyên công bố những thí nghiệm thất bại, trong đó có tờ Journal of Negative Results in Biomedicine và Journal of Articles in Support of the Null Hypothesis.
4. Để các nhà khoa học công khai sự thất bại không phải là chuyện dễ dàng gì. Sau đúng hơn một năm, tờ Journal of Errology chỉ thu hút được hai bài báo và phải đóng cửa.
5. Hãng Google chi tiền cho thất bại và tầm nhìn triển vọng. Nhân viên Google có thể dành 20% giờ làm mỗi ngày cho những dự án riêng của họ, mặc dù 80% dự án đầu tư của Google là thất bại.
6. Sản phẩm đầu tiên do hãng Sony sản xuất, sau Thế chiến thứ hai, là nồi cơm điện. Tiện lợi, nhưng nó thường nấu cơm không chín hoặc bị khê. Nản chí, Sony chuyển sang đầu tư cho một sản phẩm mới sau này mang lại danh tiếng cho hãng: máy thu băng.
7. Trung bình mỗi năm có chừng 10% số công ti Mĩ phá sản.
8. Và quy luật phá sản là: Một tỉ lệ hao hụt mức thấp thỉnh thoảng bị đẩy lên bởi nhiều công ti sụp đổ cùng lúc. Nhà kinh tế học Paul Ormerod đã tìm thấy mối liên hệ giữa mức khắc nghiệt và tần suất tuân theo một quy luật hàm số mũ – sự sụp đổ hàng loạt hiếm hơn theo hàm mũ so với sự hao hụt mỗi ngày.
9. Quy luật vừa nói có vẻ tự nhiên. Hơn nửa tỉ năm qua, sự tuyệt chủng của các loài cũng tuân theo quy luật hàm số mũ.
10. Chiếc Edsel của Henry Ford là con chim cưu của ngành ô tô, nhưng Ford từng có những ý tưởng tệ hơn thế nhiều.
11. Thất bại lớn nhất của Ford ư? Fordlandia, một rừng cao su 2,5 triệu acre ở Amazon. Với hiệu quả đặc trưng, Ford đã trồng rừng cao su với mật độ dày. Fordlandia hiệu quả thật – vì nó là bữa đại tiệc cho các loài sâu bướm.
12. Chương trình phi lợi nhuận Tìm kiếm Sự sống Ngoài địa cầu (SETI) đã theo dõi bầu trời để tìm kiếm tín hiệu thông tin của người ngoài hành tinh trong suốt 53 năm qua, và các nhà khoa học chưa nghe được thậm chí chỉ một từ thôi.
13. Nói về thất bại trong lĩnh vực truyền thông: Vào năm 1999, phi thuyền Mars Climate Orbiter trị giá 250 triệu USD đã cháy thành tro trên quỹ đạo Hỏa tinh vì phần mềm đạo hàng sử dụng hệ mét, còn bộ đẩy phản lực được lập trình theo hệ đơn vị Anh.
Mars Climate Orbiter lúc trong phòng thử nghiệm
14. Trong trường hợp bạn đang suy nghĩ chuyện đăng kí vé đi một chiều lên Hành tinh Đỏ vào năm 2018 của Dennis Tito, tốt hơn hãy nhớ tới Biosphere 2, một nguyên mẫu căn cứ sao Hỏa trong sa mạc Arizona. Phần lớn động vật đã “tiêu tùng”, còn tám cư dân con người thì gần như chết ngạt.
15. Biosphere 2 hiện nay được nghiên cứu bởi các nhà khoa học môi trường để trả lời xem tại sao con người không thể duy trì môi trường bền vững trên Biosphere 1, tức là hành tinh Trái đất.
16. Thất bại nối tiếp thất bại. Nhà máy điện hạt nhân Three Mile Island ở bang Pennsylvania của Mĩ đã bị tan chảy một phần lõi lò phản ứng vì ai đó làm đổ một cốc nước.
17. Nước đổ làm kích hoạt hệ thống an toàn tắt bơm điều nhiệt, làm cho lò phản ứng bị quá nhiệt.
18. Không ai để ý thấy sự quá nhiệt vì đèn cảnh báo bị một cái thẻ che mất!
19. Máy Va chạm Hadron Lớn đã bị hỏng hóc nghiêm trọng sau 9 ngày hoạt động khi một mối hàn bị chảy, làm tuôn tràn một bể helium lỏng chậm đông. 14 tháng sau, LHC lại thất bại vì một con chim làm rơi một mẩu vụn bánh mì lên một bộ phận điện tử để trần nào đó.
20. Các nhà khoa học đã bực bội rằng LHC sửa xong sẽ không tìm thấy boson Higgs, mảnh còn thiếu trong Mô hình Chuẩn của ngành vật lí. Nhưng việc tìm thấy hạt Higgs mới là khởi nguồn của rắc rối. Giá trị đo được của hạt Higgs cho thấy bản thân vũ trụ là không bền và – có lẽ trong một tỉ tỉ năm – nó sẽ tan biến thành cái gì đó không biết nữa.
Theo Jonathon Keats – Discover Magazine
