Khi năm 2012 bắt đầu vào hôm 1 tháng Giêng, hành tinh Trái đất của chúng ta ở rất gần điểm nhật cận của nó – điểm gần mặt trời nhất trong năm. Trong năm 2012, Trái đất sẽ ở gần Mặt trời nhất vào hôm thứ Năm, ngày 05 tháng Giêng, lúc 1 giờ UT (8 giờ VN).
Trong tiếng Anh, từ “perihelion” (nhật cận) có xuất xứ từ gốc Hi Lạp, với peri nghĩa là gần, và helios nghĩa là mặt trời.
1) hành tinh ở điểm nhật viễn; 2) hành tinh ở điểm nhật cận; 3) mặt trời
Trái đất ở gần Mặt trời nhất vào đầu tháng Giêng mỗi năm, đó là vào mùa đông ở bán cầu bắc. Chúng ta ở xa Mặt trời nhất vào đầu tháng Bảy, lúc mùa hè ở bán cầu bắc. Vì thế, bạn có thể thấy khoảng cách của Trái đất đến Mặt trời không phải là nguyên nhân gây ra các mùa. Trên Trái đất, chủ yếu do độ nghiêng của trục quay của hành tinh chúng ta tạo ra mùa đông và mùa hè. Vào mùa đông, phần Trái đất của bạn nghiêng xa phía Mặt trời. Vào mùa hè, phần Trái đất của bạn nghiêng về phía Mặt trời. Ngày có độ nghiêng cực đại về phía gần hoặc xa Mặt trời là hạ chí hoặc đông chí (tháng 6 hoặc tháng 12).
Vào đầu tháng Giêng Trái đất ở xa Mặt trời hơn khoảng 5 triệu km so với vào đầu tháng Bảy. Đó không phải là một biến đổi gì lớn lao. Nó không đủ để gây ra các mùa trên Trái đất.
Mặc dù không gây ra các mùa, nhưng điểm gần và xa Mặt trời nhất của Trái đất thật sự ảnh hưởng đến độ dài của các mùa. Khi Trái đất đến gần Mặt trời nhất trong năm, như hiện nay, hành tinh của chúng ta đang chuyển động nhanh nhất trong quỹ đạo của nó xung quanh Mặt trời. Hiện nay, Trái đất đang hối hả lao đi ở tốc độ 30,3 kilomet mỗi giây – chuyển động nhanh hơn chừng 1 km/s so với khi Trái đất ở xa Mặt trời nhất vào đầu tháng Bảy. Như vậy, mùa đông bán cầu bắc (hay mùa hè bán cầu nam) là mùa ngắn nhất vì Trái đất vút nhanh từ điểm đông chí vào tháng Mười Hai đến điểm xuân phân vào tháng Ba.
Độ nghiêng của trục quay của Trái đất là nguyên nhân gây ra các mùa trong năm
Ở bán cầu bắc, mùa hè (từ điểm hạ chí tháng Sáu đến điểm thu phân tháng Chín) dài hơn mùa đông của chúng ta gần 5 ngày. Và, tất nhiên, các mùa tương ứng ở bán cầu nam thì ngược lại. Mùa đông ở bán cầu nam dài hơn mùa hè ở bán cầu nam gần 5 ngày.
Tất cả là do hình dạng quỹ đạo của Trái đất. Nó có dạng một elip, giống như một vòng tròn bị ai đó ngồi lên làm cho dẹp đi. Hình dạng elip của quỹ đạo Trái đất gây ra sự biến thiên độ dài của các mùa – và mang đến điểm gần Mặt trời nhất của chúng ta, vào ngày 5 tháng Giêng 2012, lúc 1:00 UT.
Hoài Ân – thuvienvatly.com
Theo EarthSky.org
