Các lần trì hoãn, chi phí leo thang và các trở ngại tài chính đã đưa các quốc gia hậu thuẫn cho Lò phản ứng Thực nghiệm Nhiệt hạch Hạt nhân Quốc tế (ITER) gặp nhau vào hôm qua để bàn về việc xúc tiến dự án.
ITER do Liên minh châu Âu đề xướng, với 45% chi phí đóng góp từ Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Nga và Mĩ, nhằm mục tiêu nghiên cứu một giải pháp năng lượng sạch và vô hạn thay thế cho nhiên liệu hóa thạch đang ngày một cạn kiệt trên Trái đất.
Dự án dự định triển khai lò phản ứng kiểm nghiệm tại Cadarache ở miền nam nước Pháp, nhưng chi phí leo thang đã khiến nhiều quốc gia thành viên lo lắng.
Lò phản ứng Thử nghiệm Nhiệt hạch Hạt nhân Quốc tế (ITER) sẽ được triển khai xây dựng ở Cadarache, miền nam nước Pháp.
Tổng chi phí ước tính đối với EU, nhà hậu thuẫn chính, đã tăng gấp đôi lên 7,2 tỉ euro (9,2 tỉ USD), vượt quá chi phí ước tính ban đầu khoảng 15 tỉ euro.
Cuộc họp diễn ra trong hai ngày (hôm qua và hôm nay) ở Cadarache của các thành viên hội đồng ITER đánh dấu sự khởi động của pha xây dựng và diễn ra sau khi EU gồng mình bơm thêm ngân quỹ để giữ cho dự án tiến triển theo kế hoạch.
Ủy ban châu Âu hồi tháng rồi đã tuyên bố chi thêm 1,4 tỉ euro cho phần đóng góp của châu Âu cho dự án, nhưng tuyên bố này cần được sự phê chuẩn của các thành viên EU.
Tổng hành dinh quản trị của ITER và hai tòa nhà chứa thiết bị sẽ được ưu tiên xây dựng trước.
Cuộc họp trong tuần này cũng thông qua việc bổ nhiệm nhà vật lí người Nhật Bản Osamu Motojima làm ông chủ mới của ITER, thay cho người đồng hương của ông, Kaname Ikeda.
Được thành lập vào năm 2006 sau nhiều năm tranh cãi, ITER nhắm tới mục tiêu là xây dựng một cơ sở thực nghiệm để kiểm tra xem sự nhiệt hạch hạt nhân có khả năng là một nguồn cấp điện khả thi hay không.
Nhiệt hạch hạt nhân là thúc ép hạt nhân của các nguyên tố nhẹ trong một plasma siêu nhiệt, giam giữ trong một buồng hình bánh rán gọi là tokamak, để chúng kết hợp lại thành những nguyên tố nặng hơn và đồng thời giải phóng lượng năng lượng khổng lồ.
Tháng 11 năm ngoái, ủy ban ITER đã từ bỏ mục tiêu thu được plasma đầu tiên vào năm 2018, và hồi tháng 3 rồi họ cho biết tháng 11 năm 2019 mới có plasma đầu tiên như vậy.
Theo thiết kế, ITER sẽ sản sinh 500 MW trong khoảng thời gian dài, gấp 10 lần năng lượng cần thiết để giữ cho plasma giải phóng năng lượng, ở những áp suất cực kì cao.
Nó cũng sẽ kiểm tra một số công nghệ then chốt cho sự nhiệt hạch hạt nhân như sự thiêu nóng, điều khiển và bảo trì từ xa, những công nghệ thiết yếu cho một nhà máy điện nhiệt hạch.
Các thử nghiệm sơ bộ sẽ chỉ sử dụng hydrogen. Các thí nghiệm trọng yếu sử dụng tritium và deuterium có thể gây ra sự nhiệt hạch sản sinh những lượng lớn năng lượng sẽ không được thực hiện trước năm 2026.
Các nhà khoa học cho biết quá trình nhiệt hạch nhân, quá trình xảy ra trong mặt trời và các sao khác, sẽ là an toàn và không phải lo lắng các vấn đề chất thải gây ô nhiễm. Trong khi đó, sự phân hạch hạt nhân, quá trình thúc ép sự phân hủy của một nguyên tử để giải phóng năng lượng, vẫn khiến người ta lo ngại về độ an toàn và vấn đề chất thải phóng xạ nguy hiểm tồn tại lâu dài trong tự nhiên.
Nếu dự án ITER thành công, thì bước tiếp theo sẽ là xây dựng một lò phản ứng thương mại, một mục tiêu có lẽ cần vài thập niên nữa mới đạt tới.
Nguồn: AFP, PhysOrg.com
