Ảnh do tàu Apollo 17 chụp toàn bộ các bán cầu nước, đất liền và thời tiết. Đây là bức ảnh đầu tiên của chỏm băng Nam Cực. Gần như toàn bộ đường bờ biển của châu Phi có thể thấy rõ, cùng với bán đảo Arab. (Ảnh: NASA)
Một cuộc khảo sát 1372 nhà khoa học khí hậu đã kết luận rằng số đông mọi người ủng hộ quan điểm cho rằng loài người đã và đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng lên khí hậu của Trái đất. Nghiên cứu trên cũng khẳng định rằng các nhà khoa học, những người hoài nghi sự biến đổi khí hậu do con người gây ra (ACC), có xu hướng giữ những số liệu công bố kém ‘tin cậy’ hơn.
Cuộc khảo sát, do William Anderegg tại Đại học Stanford đứng đầu, chỉ bao gồm các nhà nghiên cứu đã từng có các đánh giá khoa học hoặc kí một số văn bản công chúng liên quan đến ACC. Những người tham gia được hỏi rằng họ có bị thuyết phục hay không bởi những nguyên lí cơ bản của ACC do Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu đã nêu.
Đội của Anderegg tìm thấy kết quả là 97% người trả lời bị thuyết phục bởi quan điểm trên. Ngoài ra, các nhà khảo sát còn xếp hạng tất cả những người tham gia theo số tác phẩm khoa học khí hậu, và tìm thấy chỉ duy nhất một trong số 50 nhà khoa học hàng đầu, và ba trong 100 nhà khoa học hàng đầu, vẫn không bị thuyết phục bởi các luận cứ của ACC.
Bất chấp việc có những kết quả rõ ràng, cuộc khảo sát trên đã nhận phải những lời chỉ trích đối với phương pháp khảo sát của nó.
Lorraine Whitmarsh, một nhà nghiên cứu khoa học xã hội tại Đại học Cardiff, hoan nghênh nghiên cứu trên là nỗ lực đầu tiên nhằm đánh giá ‘độ tin cậy’ của các nhà khoa học khí hậu với những quan điểm khác nhau về sự biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, bà có chút e ngại về quá trình chọn lựa những người tham gia khảo sát.
“Cuộc khảo sát có chủ ý chọn các nhà khoa học đã kí các văn bản nhiều người biết về quan điểm của nó, và vì thế loại trừ những nhà nghiên cứu ‘đứng sau hậu trường’, có lẽ với những quan điểm ít cực đoan hơn”, bà nói.
Thật vậy, Whitmarsh cho rằng cuộc khảo sát trên đã loại trừ 26% nhà nghiên cứu không bị thuyết phục cũng không phải không bị thuyết phục bởi các luận cứ ACC.
Andrew Russell, một nhà nghiên cứu khí hậu tại Đại học Manchester, cho biết các kết quả trên thật ‘hấp dẫn’, nhưng không chắc chắn chúng sẽ hỗ trợ được những gì trong sự truyền thông của khoa học khí hậu. “Khoa học có thể và nên giành luận cứ theo kiểu riêng của nó”, ông nói.
Russell tin rằng các phương tiện truyền thông thường thổi phồng quá mức thái độ hoài nghi đối với ACC trong cộng đồng khoa học khí hậu. “Có những câu hỏi hoài nghi thật sự và đáng giá cần phải hỏi ngành khoa học khí hậu nhưng chúng không phù hợp với các tình tiết mà các phương tiện truyền thông xây dựng nên chúng đã bị bỏ qua”, ông nói.
- Trung Thiên (theo physicsworld.com)
