Số nguyên tử: 11
Trọng lượng nguyên tử: 22,989770
Màu sắc: trắng bạc
Pha: rắn
Phân loại: kim loại kiềm
Điểm nóng chảy: 98oC
Điểm sôi: 883oC
Cấu trúc tinh thể: lập phương tâm khối
Thuở bé bạn có được nghe kể câu chuyện nhà vua hỏi ba cô con gái xem họ yêu ông nhiều bao nhiêu không? Hai cô chị hay nịnh hót nói rằng họ yêu vua cha nhiều như họ yêu vàng và đường cùng thịt ngọt trên đĩa của mình. Cô gái út thì nói đơn giản rằng cô yêu vua cha như vị mặn trong thức ăn của mình. Câu nói này không xuôi tai nhà vua vốn tự cao tự đại, và cô gái út bị nhà vua cho đi lưu đày. Cuối cùng, để kết thúc một câu chuyện dài, nhà vua quyết định thử nghiệm chỉ ăn thức ăn ngọt và không ăn đồ mặn trong vài ngày, sau đó thì ngài ngả bệnh. Nhận ra sai lầm của mình – và giá trị thật sự của vị yêu thích của cô gái út – nhà vua đã đón cô trở về trong vòng tay ấm áp của mình.
Câu chuyện này ca ngợi cái đẹp của những thứ đơn giản. Các nguyên tố như vàng có thể trông lung linh lóa mắt, nhưng một hợp chất tầm thường như sodium chloride (muối ăn) mới quan trọng hơn trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Người ta tin rằng, vào thời La Mã, các chiến binh đã được trả công bằng muối ăn và từ “salary” (tiền lương) có xuất xứ từ nguyên Latin chỉ “salt” (muối), sal. Có lẽ đây cũng là nguồn gốc của thành ngữ “worth his/her salt” (đáng đồng tiền bát gạo).
Kim loại kiềm mềm sodium là một thành phần then chốt trong muối ăn và các sản phẩm chất tẩy rửa. Ở trạng thái nóng chảy của nó, nó được dùng làm chất lỏng làm nguội bên trong các nhà máy điện hạt nhân.
Mặn là một trong năm vị chính của chúng ta (các vị kia là ngọt, chua, thơm và đắng) và đây là lí do vì sao chúng ta cần muối đến như vậy. Sodium, giống như potassium, là một chất điện phân và do đó cần thiết cho sự truyền các xung thần kinh và cân bằng thấm lọc (điều hòa hàm lượng chất lỏng trong cơ thể). Tuy nhiên, thừa muối sẽ gây ra tình trạng cao huyết áp, nghĩa là tim phải làm việc cật lực hơn để bơm máu đi khắp cơ thể. Lượng muối ăn được khuyến cáo dành cho một người trưởng thành là không hơn 1.500 miligram (0,052 oz) mỗi ngày. Mức tiêu thụ muối bình quân đầu người mỗi ngày ở nước Mĩ gần gấp đôi con số đó.
Sodium nguyên chất là một kim loại mềm, màu trắng bạc, có hoạt tính cao và oxy hóa nhanh khi bị cắt ra. Nó không có mặt tự do trong thiên nhiên và phải được điều chế từ các hợp chất sodium mà qua hàng tỉ năm trời chúng đã hòa lọc từ đất đá vào các biển và đại dương, mang lại vị mặn cho nước biển.
Kí hiệu hóa học cho sodium (Na) có gốc gác từ nguyên Latin natrium, nghĩa là soda. Vào thời cổ đại, sodium carbonate (còn gọi là soda) đã được khai thác ở Ai Cập từ Thung lũng Natron, nơi nước lũ từ sông Nile đổ đến sẽ khô đi, để lại các tinh thể soda, chúng được dùng làm chất tẩy rửa; công dụng này của soda cũng được nhắc tới trong Kinh Thánh.
Các hợp chất sodium rất quan trọng về mặt thương mại, nhất là trong sản xuất xà phòng, thủy tinh, giấy, và vải sợi. Sodium hydroxide là một chất kiềm quan trọng trong công nghiệp hóa chất và được sử dụng trong nhà để khai thông ống nước. Nó còn có những công dụng ít quen thuộc hơn: sodium lỏng có thể dùng làm chất lỏng làm nguội trong lõi của lò phản ứng hạt nhân.
Trích The Periodic Table – Paul Parsons & Gail Dixson
