Vệ tinh nào lớn nhất?
Ganymede của Mộc tinh, với đường kính 5270 km, lớn hơn cả Thủy tinh và có thể tích lớn bằng ba lần mặt trăng của chúng ta. Nó là vệ tinh duy nhất có được từ trường mạnh của riêng nó, cho thấy nó có một lõi đối lưu chứa kim loại lỏng.
 |
| Mộc tinh có vệ tinh lớn nhất trong hệ mặt trời. (Ảnh: NASA) |
Có bao nhiêu vệ tinh trong hệ mặt trời?
Tại thời điểm bạn đọc bài này, có hơn 170 vệ tinh đã được đặt tên. Tuy nhiên, con số thật sự phụ thuộc vào nơi bạn dừng lại. Chưa có một định nghĩa rõ ràng nào về kích cỡ tối thiểu mà một vật thể phải có để được phân loại là một vệ tinh, cho nên nếu bạn thích gán nhãn “vệ tinh” cho bất kì mảnh vật chất rắn nào đang quay xung quanh một hành tinh – kể cả mỗi tinh thể băng trong các vành sao Thổ - thì con số đó có thể lên tới hàng nghìn triệu triệu.
Trái đất có bao nhiêu vệ tinh?
Một thôi. Chẳng có gì bất ngờ cả. Nhưng một vật nữa mới khám phá hồi năm 1986 thỉnh thoảng, hơi lạ một chút, được gọi là vệ tinh thứ hai của Trái đất. Tiểu hành rộng 5 km Cruithne quay xung quanh mặt trời trong một quỹ đạo elip bị khóa trong một sự cộng hưởng phức tạp với Trái đất, mang lại những lần tiếp cận gần đều đặn và có thể dự đoán trước.
Vệ tinh nào gần được nâng cấp thành hành tinh?
Charon, vệ tinh của Pluto. Theo định nghĩa dự thảo của thuật ngữ hành tinh đưa ra phê chuẩn tại cuộc họp của Hội Thiên văn học Quốc tế ở Prague, Cộng hòa Czech, vào năm 2006, Charon có cả hai phẩm chất để xếp vào nhóm hành tinh. Nó đủ lớn để cho lực hấp dẫn hút nó thành một hình cầu, và theo nghĩa nó quay trực tiếp xung quanh mặt trời: Charon và Pluto quay tròn xung quanh một tâm hấp dẫn chung thật ra nằm trong không gian trống rỗng giữa hai vật thể. Nếu định nghĩa này được phê chuẩn, thì cặp đôi này sẽ được gọi là cặp hành tinh kép. Vì Pluto đã bị giáng cấp, nên nó chỉ là một vệ tinh đang quay xung quanh một hành tinh lùn khiêm tốn mà thôi.
Có vệ tinh nào có thêm vệ tinh con không?
Không có trong hệ mặt trời của chúng ta. Có khả năng cho một vệ tinh quay xung quanh một vệ tinh, nhưng lực hấp dẫn thăng giáng tác dụng bởi hành tinh và vệ tinh mẹ sẽ làm cho quỹ đạo đó không bền trong một cuộc đua dài ngày. Ở quy mô đủ lớn, một vệ tinh của vệt tinh có thể tồn tại hàng tỉ năm – xét cho cùng, các hành tinh quay xung quanh mặt trời và chúng có thể giữ lấy các vệ tinh – nhưng không có vệ tinh nào như thế tồn tại trong hệ mặt trời của chúng ta.
Một số tiểu hành tinh có vệ tinh, thí dụ như Ida và vệ tinh Dactyl của nó. Và trong nửa thế kỉ qua, vệ tinh của Trái đất cũng đã có một vài vệ tinh tồn tại trong thời gian ngắn. Thành phần của chúng chủ yếu là kim loại, với một tỉ lệ con người hết sức nhỏ trong một số trường hợp [tức là những phi thuyền của loài người].
Xem lại Phần 5
Theo New Scientist
