Mặt trời đang tỉnh giấc

Những người thích chiêm ngưỡng cảnh đẹp kì thú trên bầu trời có thể thưởng thức một số cực quang ngoạn mục vào ngày mai. Sau một giấc ngủ dài, Mặt trời của chúng ta đang bừng thức giấc. Hồi sáng thứ bảy tuần trước, bề mặt ngài thái dương đã phun trào và phóng thích hàng tấn plasma (các nguyên tử bị ion hóa) vào không gian vũ trụ. Plasma lao thẳng về phía chúng ta, và khi tới nơi, nó có thể tạo ra một màn trình diễn ánh sáng đẹp mắt.

Ảnh chụp tia X của Mặt trời vào sáng thứ bảy, ngày 1 tháng 8. Vòng cung tối ở gần rìa trên bên phải ảnh là sợi plasma đang phun ra khỏi bề mặt. Vùng sáng rực là một tai lửa mặt trời không có liên quan. Ảnh: NASA

Nhà thiên văn học Leon Golub ở Trung tâm Thiên văn vật lí Harvard-Smithsonian (CfA) cho biết: “Đợt phun trào này nhắm thẳng về phía chúng ta, và được trông đợi sẽ tới đây vào ngày 4 tháng 8. Khá lâu rồi mới có một đợt phun trào chính thức nhắm thẳng về phía chúng ta như thế này”.

Đợt phun trào, gọi là sự phun trào vật chất vành nhật hoa, đã được Đài thiên văn Động lực học Mặt trời (SDO) của NASA ghi hình trên camera. SDO là một phi thuyền phóng lên quỹ đạo hồi tháng 2. Nó cung cấp các hình ảnh chất-lượng-tốt-hơn-HD của Mặt trời ở nhiều bước sóng khác nhau.

Khi một đợt phun trào vật chất vành nhật hoa đi tới Trái đất, nó tương tác với từ trường của hành tinh chúng ta, có khả năng gây ra bão địa từ. Các hạt bức xạ từ mặt trời đổ thác theo các đường sức từ xuống hai địa cực của Trái đất. Các hạt đó va chạm với các nguyên tử nitrogen và oxygen trong khí quyển, làm cho chúng phát sáng giống như cơ chế xảy ra trong bóng đèn neon.

Cực quang thường chỉ có thể nhìn thấy ở những vĩ độ cao. Tuy nhiên, trong một cơn bão địa từ, cực quang có thể thắp sáng bầu trời ở những vĩ độ thấp hơn. Những người đam mê bầu trời ở miền bắc nước Mĩ và những nước khác sẽ hướng mắt về phương bắc trong đêm 3 hoặc 4 tháng 8 để chiêm ngưỡng màn trình diễn ánh sáng lục và đỏ hết sức ngoạn mục.

Mặt trời của chúng ta đã trải qua một chu kì hoạt động đều đặn trung bình khoảng 11 năm. Cực đại mặt trời gần đây nhất xảy ra vào năm 2001. Cực tiểu gần đây nhất của nó thì đặc biệt yếu và kéo dài. Đợt phun trào này là một trong những dấu hiệu đầu tiên cho thấy Mặt trời của chúng ta đang tỉnh giấc và đang tiến tới một kì hoạt động cực đại khác.

Nguồn: PhysOrg.com