Số nguyên tử: 31
Trọng lượng nguyên tử: 69,723
Màu: trắng bạc
Pha: rắn
Phân loại: kim loại hậu chuyển tiếp
Điểm nóng chảy: 30oC (86oF)
Điểm sôi: 2204oC (3999oF)
Cấu trúc tinh thể: hình thoi
Gallium là một kim loại màu trắng bạc mềm đến mức bạn có thể cắt nó bằng dao. Nó là một trong số ít kim loại, cùng với thủy ngân, caesium và rubidium, sẽ tan chảy trên tay của bạn tại nhiệt độ phòng (hoặc trên nhiệt độ phòng một chút), và nó vẫn sẽ ở dạng lỏng cho đến 2373oC (4302oF), nên nó được sử dụng trong các nhiệt kế đo nhiệt độ cao. Nó bền trong không khí và nước, nhưng sẽ phản ứng với acid và kim loại kiềm.
Mendeleev đã dự đoán sự tồn tại của gallium vào năm 1869, khi ông nghĩ ra bảng tuần hoàn hóa học. Ông suy luận rằng có một ô trống chưa được lấp đầy nằm bên dưới nhôm và ước tính chính xác nguyên tố còn thiếu đó sẽ có trọng lượng nguyên tử vào khoảng 68. Gallium được khám phá thật sự vào năm 1875 bởi Paul Émile Lecoq de Boisbaudran ở Paris, sử dụng kĩ thuật quang phổ. Ông đang khảo sát quang phổ thu được từ một mẩu quặng kẽm và để ý thấy hai vạch màu tím ông chưa từng nhìn thấy trước đó, ông biết đó là do sự có mặt của một nguyên tố mới. Sau đó, Boisbaudran điều chế được một mẩu kim loại ấy và khẳng định nó là nguyên tố còn thiếu 31. Ông đặt tên cho nó là gallium, theo tên đất nước của ông (Gallia là tên gọi Latin của nước Pháp), tuy nhiên một số người tin rằng ông đang làm trò và đặt nó theo tên của ông: trong khi le coq trong tiếng Pháp là gà trống, thì trong tiếng Latin nó là gallus. Có lẽ Boisbaudran đang tôn vinh bản thân mình, nhưng về sau ông phủ nhận điều đó.
Gallium không tồn tại ở dạng nguyên chất trong tự nhiên. Nó có thể được chiết suất vi lượng từ quặng nhôm bauxite, mặc dù phần lớn gallium được điều chế dưới dạng phụ phẩm của quá trình tinh lọc kẽm và đồng.
Nguyên tố hóa học gallium là một kim loại hậu chuyển tiếp, mềm. Nó được đặt theo tên gọi Latin của nước Pháp, và nó sẽ nóng chảy ở ngay trên nhiệt độ phòng.
Công dụng quan trọng nhất của gallium trong thời hiện đại là trong y khoa và điện tử học. Đồng vị phóng xạ gallium-67 có chu kì bán rã 78 giờ, và nó sẽ định vị và tập trung tại mô ung thư, hỗ trợ chẩn đoán. Gallium cũng được quan tâm trong điều trị sốt rét; một đội nghiên cứu người Mĩ tìm thấy một hợp chất gallium có tác dụng trong việc tấn công các dòng sốt rét đã kháng thuốc thông thường như chloroquinine.
Gallium cũng tỏ ra hữu ích do các tính chất bán dẫn của nó, đặc biệt ở hợp chất gallium arsenide. Các chất bán dẫn gallium có hiệu quả tốt hơn các chất bán dẫn silicon và có ích cho siêu máy tính và điện thoại di động. Gallium cũng có mặt dưới dạng các hợp chất đa dạng trong các diode phát quang (LED).
Các nhà hóa học thích đùa vui và gallium là một nguồn cho các trò xảo thuật của họ: người pha trò chuẩn bị một cái thìa làm bằng gallium và đưa nó cho một vị khách, yêu cầu anh ta dùng nó khuấy trà hoặc cà phê. Khi anh ta lấy cái thìa lên, anh ta điếng người khi thấy phần lớn cái thìa đã biến mất vào trong thức uống!
Nếu bạn có một ít gallium trên tay, tốt nhất nên có giải pháp bảo vệ tay bạn. Được biết gallium không độc, nhưng nó sẽ làm da bạn dính màu nâu sậm.
Nguồn: The Periodic Table - Paul Parsons
