Một đội thiên văn học quốc tế, đứng đầu là các nhà nghiên cứu tại trường Đại học Trung Lancashire (UCLan), vừa tìm thấy cấu trúc lớn nhất từng biết trong vũ trụ. Nhóm quasar lớn (LQG) đó lớn đến mức một động cơ tên lửa chuyển động ở tốc độ ánh sáng mất chừng 4 tỉ năm mới đi hết nó.
Quasar là nhân của những thiên hà từ những ngày đầu sơ khai của vũ trụ đã trải qua những giai đoạn ngắn tỏa sáng cực mạnh nên ta có thể nhìn thấy chúng ở cự li khoảng cách khổng lồ. Những giai đoạn này là “ngắn” theo ngữ nghĩa thiên văn vật lí học nhưng thật ra kéo dài 10 – 100 triệu năm.
Màu sậm là có nhiều quasar, màu nhạt là có ít quasar hơn. LQG mới phát hiện là chuỗi cực đại được thể hiện bởi những vòng tròn màu đen. Bản đồ bao quát 29,4 x 24 độ trên bầu trời. Ảnh: R. G. Clowes / UCLan
Kể từ năm 1982, người ta biết rằng các quasar có xu hướng nhóm lại thành đám hay những “cấu trúc” có kích cỡ lớn bất ngờ, tạo ra những nhóm quasar lớn (hay LQG).
Đội khoa học, dưới sự chỉ đạo của tiến sĩ Roger Clowes thuộc Viện Jeremiah Horrocks ở UCLan, đã nhận ra LQG trên với kích cỡ lớn đến mức nó thách thức cả Nguyên lí Vũ trụ học – nguyên lí giả sử rằng vũ trụ, khi nhìn ở một quy mô đủ lớn, trông y hệt nhau cho dù bạn đang nhìn nó từ đâu.
Lí thuyết vũ trụ học hiện đại được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu của Albert Einstein, và phụ thuộc vào giả thuyết trên của Nguyên lí Vũ trụ học. Nguyên lí giả sử nhưng chưa hề chứng minh cái có vẻ nằm ngoài tầm ngờ vực đó.
Để so sánh kích cỡ, lấy ví dụ thiên hà của chúng ta, Dải Ngân hà nằm cách láng giềng gần gũi nhất của nó, Thiên hà Andromeda, khoảng 2,5 triệu năm ánh sáng, hay 0,75 Mpc.
Các đám thiên hà có thể rộng 2 – 3 Mpc, nhưng các LQG có thể rộng 200 Mpc hoặc rộng hơn. Dựa trên Nguyên lí Vũ học học và lí thuyết vũ trụ học hiện đại, các tính toán cho thấy các nhà thiên văn sẽ không thể nào tìm thấy một cấu trúc lớn hơn 370 Mpc.
Tuy nhiên, LQG mới phát hiện ra của tiến sĩ Clowes có kích cỡ 500 Mpc. Nhưng vì nó thuôn dài, nên chiều dài lớn nhất của nó là 1200 Mpc (hay 4 tỉ năm ánh sáng) – lớn gấp chừng 1600 lần khoảng cách giữa Dải Ngân hà và Thiên hà Andromeda.
Tham khảo: mnras.oxfordjournals.org/content/early/2013/01/07/mnras.sts497.full
arxiv.org/abs/1211.6256
Nguồn: PhysOrg.com
