Lửa đe dọa một phòng thí nghiệm vật lí dưới lòng đất ở Mĩ

Lính cứu hỏa bơm bọt và nước xuống Mỏ Soudan hồi đêm thứ sáu tuần trước.. (Ảnh: Trung tâm Ứng phó Khẩn cấp Minnesota)

Trong vòng 48 giờ tới, người ta hi vọng một đội cứu hộ sẽ đi vào Phòng thí nghiệm Dưới lòng đất Soudan lần đầu tiên kể từ khi lửa bộc phát hồi thứ năm tuần trước tại khu quặng mỏ chứa nó. Cơ sở trên, do trường Đại học Minnesota, là nơi chứa một số thí nghiệm vật lí tiên tiến, trong đó có máy dò hạt neutrino MINOS và máy dò hạt của thí nghiệm Tìm kiếm Vật chất Tối Lạnh (CDMS). Phòng thí nghiệm trên nằm sâu hơn 700m dưới lòng đất, nơi những mảng đá to nặng bên trên giúp che chắn các thí nghiệm trước những tia vũ trụ không mong muốn và những nhiễu loạn khác.

Theo Phòng Tài nguyên Thiên nhiên Minnesota (DNR), ngọn lửa được phát hiện ở giàn nâng chính của mỏ lúc khoảng 9 giờ tối, giờ địa phương, hôm thứ năm (17/3) khi trong mỏ không có người nào. Hôm thứ sáu, DNR xác nhận ngọn lửa đã cháy bén vào hầm giữa tầng 23 và tầng 25 – chỉ cách hai tầng là đến phòng thí nghiệm vật lí, nằm sâu 60m dưới tầng thấp nhất của mỏ.

Có những lo ngại rằng phòng thí nghiệm trên có thể chịu sự thiệt hại do nước lũ sau khi hệ thống điện đã tự động ngắt, làm tắt các máy bơm được thiết kế để giữ không cho nước ngầm tràn vào mỏ.

Sau những nỗ lực chữa cháy suốt những ngày cuối tuần trước, trong đó hàng nghìn gallon chất bọt và nước đã được bơm vãi vào mỏ, Trung tâm Cứu hỏ Minnesota báo cáo hôm chủ nhật qua rằng 99% ngọn lửa đã bị cô lập. Các viên chức chữa cháy chỉ tuyên bố chính thức là ngọn lửa đã “tắt” một khi nguyên nhân của nó được xác định và mọi tro bụi hay tàn lửa không còn âm ỉ nữa.

Giàn giáo Mỏ Soudan phủ đầy chất bọt chữa cháy. (Ảnh: Trung tâm Ứng cứu Khẩn cấp Minnesota/Daria Keane)

Một đội ba người đã được đưa xuống thang máy để khởi động lại một số máy bơm. Vào đêm chủ nhật, họ đã đi tới phòng thí nghiệm vật lí ở tầng 27, tại đó họ đã thấy một lượng lớn bọt chữa cháy có vẻ như muốn ngăn họ đi vào phòng thí nghiệm trên. Tuy nhiên, hệ thống dự phòng của phòng thí nghiệm, trong đó có các camera hồng ngoại nhạy, cho thấy phòng thí nghiệm trên dường như không bị ngọn lửa ban đầu đe dọa.

“Chúng tôi biết là không có sự ngập lũ và vì kể từ khi chúng tôi nhìn qua video camera – ít nhất vào hôm thứ sáu – thì không có khói ở tầng 27”, phát biểu của Kurt Riesselmann, phát ngôn viên Phòng thí nghiệm Quốc gia Fermilab, cơ quan điều hành thí nghiệm MINOS, “các nhà khoa học của chúng tôi hi vọng các thí nghiệm sẽ vẫn OK”.

Riesselmann cho biết vào thứ hai đầu tuần, nếu tình hình thuận lợi, một đội cứu hộ sẽ đi vào phòng thí nghiệm dưới lòng đất trong hai ngày sau đó. Câu hỏi chính hiện nay là sự mất điện lâu và đột ngột có làm hỏng các thí nghiệm hay không.

Alfons Weber, một nhà vật lí tại trường Đại học Oxford, người nghiên cứu tại thí nghiệm MINOS, tin chắc rằng phòng thí nghiệm trên đủ bền bỉ để thoát khỏi những tác động đáng kể. “Có rất nhiều bọt ở tầng thấp nhất, nhưng dường như chẳng có sự ngập lụt”, ông nói. “Phòng thí nghiệm tách li với phần còn lại của mỏ bởi những cánh cửa sắt nặng và chúng tôi không muốn thấy sự thiệt hại nào hết”.

Nguồn: physicsworld.com