Người Maya cổ đại ở Trung Mĩ và Nam Mexico nổi tiếng với việc xây dựng những tượng đài đồ sộ, phát triển toán học tiên tiến, thiên văn học chính xác và chữ viết thật đẹp. Họ còn nổi tiếng với việc hoàn thiện một hệ thống lịch mà nhiều người quy cho rằng nó tiên tri thế giới sẽ tận thế vào ngày 21 tháng 12, 2012.
Giáo sư David Stuart, một nhà khảo cổ học và chuyên gia về văn hóa Maya cổ đại tại trường Đại học Texas ở Austin cho biết người Maya, và quyển lịch của họ, không hề tiên tri về sự tận thế.
Hệ thống lịch Maya cổ đại đã được phát triển hồi 1200 năm trước. Nhưng thay vì sử dụng một loại lịch, họ nghĩ ra một loạt quyển lịch giúp xếp trật tự trôi qua của thời gian. Trong số này gồm lịch Tzolk’in đo chu kì 260 ngày; lịch Haab đo chu kì 365 ngày; và lịch Long Count đo chu kì 400 năm. Mỗi loại lịch được dùng để theo dõi những thứ khác nhau, ví dụ như những sự kiện nông nghiệp, chính trị và văn hóa.
Vào ngày 21 tháng 12 năm nay, lịch Long Count sẽ kết thúc một chu kì. Nhiều người dự đoán rằng khi chu kì này kết thúc, thế giới cũng sẽ tận vong.
Theo giáo sư Stuart, có một ngày trong năm nay – năm 2012 – vào cuối tháng 12, sẽ chứng kiến sự chuyển chu kì. Và đây là một chu kì chúng ta gọi là một bak’tun, và một bak’tun xảy ra 400 năm một lần. Vì thế, nó là một điểm quan trọng trong lịch Maya cổ đại. Vậy người Maya có nói gì về cái ngày này không? Họ có dự báo cái gì không? Không – tuyệt đối là không.
Vậy tin đồn năm tận thế 2012 phát sinh từ đâu? Các học giả quy cho “Estela numero seis,” también llamada “Estela de Tortuguero”, một bản khắc Maya cổ ở Tabasco, Mexico (ngày nay), là nguồn gốc của tin đồn ngày tận thế 2012. Đây là bản khắc duy nhất trong đó người Maya cổ đại có nhắc tới năm 2012.
Theo giáo sư Stuart, bản khắc này không nói gì nhiều. Nó trích dẫn cái ngày thiên hạ đồn đại gần đây nhưng nó không đưa ra lời tiên tri nào cả. Các bản khắc cổ còn đề cập tới những ngày tháng trong tương lai xa hơn năm 2012 nữa. Ví dụ, bản khắc ở Palenque có nói về những sự kiện xảy ra ở tận năm 4772 xa xôi trong tương lai.
Lịch Maya không có điểm kết thúc, mà nó cứ đếm ngày đếm tháng theo những chu kì riêng. Cho nên, năm tận thế 2012 chỉ là chuyện ngồi lê đôi mách mà thôi.
Trần Nghiêm (thuvienvatly.com)
Theo EarthSky.org
