Công dụng của bóng đèn nóng sáng
Các bóng đèn nóng sáng được sử dụng rộng rãi trong nhà cửa, công nghiệp, và thương mại, nhưng chúng đa dạng về kích cỡ, hình dạng, và công suất. Tuy nhiên, chúng đều rẻ tiền và có thể hoạt động từ nguồn điện một chiều (thí dụ như pin) hoặc dòng điện xoay chiều do mạng lưới điện cung cấp. Đặc điểm này khiến bóng đèn nóng sáng thật lí tưởng cho sự chiếu sáng di động (thí dụ như đèn trong nhà, đèn pha xe hơi, đèn flash), chiếu sáng trang trí, và chiếu sáng các bảng quảng cáo ngoài trời.
Vì bóng đèn nóng sáng vừa tạo ra nhiệt vừa tạo ra ánh sáng, nên nó được sử dụng rộng rãi ở những khu vực khép kín như lò ấp trứng và chuồng động vật, hoặc thậm chí để làm nóng thực phẩm. Loại nhiệt bức xạ này hữu ích ở những nơi khí hậu lạnh lẽo, nhưng nó lại gây lãng phí ở những nơi khí hậu nóng bức, nơi mà nhiệt phát ra phải được loại bỏ lần nữa, thí dụ gây thêm tiêu hao năng lượng của máy điều hòa không khí.
Tương lai của bóng đèn nóng sáng
Bóng đèn nóng sáng là một nguồn sáng không hiệu quả, theo nghĩa là đa phần năng lượng cấp vào được sử dụng để nung nóng dây tóc, và chỉ một phần nhỏ năng lượng đó được phát ra dưới dạng ánh sáng nhìn thấy. Khi có áp lực ngày một tăng đối với nhiên liệu và các nguồn năng lượng của chúng ta, người ta ngày một quan tâm hơn đến những dụng cụ sản sinh lượng ánh sáng nhìn thấy ngang như vậy, nhưng đòi hỏi ít năng lượng điện hơn. Thí dụ, bóng đèn nóng sáng trong nhà và công sở hiện đang được thay thế bởi bóng đèn huỳnh quang, đặc biệt là đèn huỳnh quang compact. Các công thức phosphor đã cải tiến màu sắc của ánh sáng phát ra bởi đèn huỳnh quang compact cho phù hợp với tông màu quen thuộc của bóng đèn nóng sáng. Không giống như bóng đèn nóng sáng, những bóng đèn này không bị nóng lên.
Bóng đèn LED là thế hệ tiếp theo cho bóng đèn nóng sáng. LED thích hợp cho nhiều ứng dụng ngày càng đa dạng, như dùng làm đèn tín hiệu giao thông, đèn trang trí, các thiết bị điện tử và đèn xe đạp. Khi công nghệ LED phát triển, ngưỡng màu sắc đã mở rộng từ đỏ, lục, và vàng đến lam, và trắng-lam. Cuối cùng, LEC sẽ có thể tạo ra ánh sáng trắng-vàng, ấm áp mà chúng ta đã quen thuộc với bóng đèn nóng sáng, và sẽ có khả năng trở thành nguồn sáng được ưa chuộng.
Đèn huỳnh quang dựa trên sự kích thích chất khí để tạo ra ánh sáng. Một chất khí ion hóa bên trong bóng đèn huỳnh quang compact bị kích thích do sự phóng điện. Khi điện trường này làm gia tốc các electron tự do, chúng va chạm với các chất khí và nguyên tử kim loại, kích thích các electron của chúng nhảy lên trạng thái năng lượng cao hơn. Khi những electron bị kích thích này rơi xuống trạng thái năng lượng thấp hơn, chúng phát ra các photon ánh sáng. Những photon này có bước sóng nằm trong vùng nhìn thấy và vùng tử ngoại. Bức xạ tử ngoại đập tới lớp tráng huỳnh quang ở mặt trong của ống, làm phát ra ánh sáng nhìn thấy.
Các khái niệm như nhiệt độ màu không áp dụng cho những nguồn sáng hiệu quả năng lượng hơn, mặc dù thỉnh thoảng chúng có thể được dịch thành những khái niệm tương đương, thí dụ như nhiệt độ màu tương quan. Các ánh sáng đó không trắng đều như nhau, và như với bóng đèn nóng sáng, một “độ trắng” có thể đo được của ánh sáng là rất quan trọng trong những lĩnh vực như nhiếp ảnh và trong thiết kế chiếu sáng nội thất tiên tiến.
Tại sao thế giới có màu sắc?
Trần Nghiêm dịch từ webexhibits.org
<< Phần trước | Phần tiếp theo >>
