Đã lâu lắm rồi, người ta từng nghĩ Kim tinh là chị em song sinh của Trái đất – mãi cho đến những phép đo khí quyển của nó cho biết nó là một thế giới địa ngục hết sức ngột ngạt do một hiệu ứng nhà kính mất kiểm soát. Nay phi thuyền vũ trụ Venus Express của châu Âu vừa tìm thấy một đặc điểm mà Trái đất lẫn hành tinh chị em của chúng ta đều có: một tầng ozone.
Kết quả trên có thể giúp các nhà thiên văn tìm kiếm sự sống trên những hành tinh khác.
Venus Express tìm thấy dấu hiệu quang phổ của ozone trong một lớp cao 100 km trong khí quyển của hành tinh trên, với hàm lượng không hơn 1% hàm lượng tìm thấy trong khí quyển Trái đất.
Các mô hình máy tính cho thấy ozone của Kim tinh hình thành khi ánh sáng mặt trời phá vỡ các phân tử carbon dioxide. Các nguyên tử oxygen giải phóng trong phản ứng này gặp nhau ở phía ban đêm lạnh hơn của hành tinh tạo thành những cặp phân tử (O2) và bộ ba (ozone, hay O3).
“Những phản ứng hóa học chủ yếu hoạt động trong tầng bình lưu thượng của Trái đất cũng có thể hoạt động trên Kim tinh”, Franck Montmessin thuộc trung tâm nghiên cứu khí quyển LATMOS ở Pháp và các đòng sự của ông đã viết như vậy trong một bài báo mô tả những kết quả trên.
Ánh sáng mặt trời phá vỡ các phân tử carbon dioxide trong khí quyển của Kim tinh, giải phóng các nguyên tử oxygen, chúng gặp nhau ở phía ban đêm lạnh hơn của hành tinh và kết hợp thành những phân tử ozone. (Ảnh: ESA/AOES Medialab)
Ozone quan trọng đối với sự sống trên Trái đất và nó chặn bức xạ tử ngoại nguy hiểm từ mặt trời đến. Trên Trái đất, hàm lượng phong phú của nó cho rằng sự phá vỡ của CO2 bởi ánh sáng mặt trời không phải nguồn sinh duy nhất của nó. Thay vậy, ozone, cùng với oxygen phân tử, O2, còn phát sinh từ các nguyên tử oxygen sinh ra bởi những vi khuẩn quang hợp ăn CO2 cách nay ít nhất là 2,4 tỉ năm trước.
Một số nhà sinh vật học vũ trụ từng đề xuất rằng một bầu khí quyển chứa carbon dioxide, oxygen phân tử và ozone có thể là một dấu hiệu của sự sống.
Nhưng nghiên cứu mới trên, cùng với thực tế trước đây người ta đã tìm thấy có ozone trên Hỏa tinh với hàm lượng 0,3% hàm lượng trên Trái đất, cho thấy sự có mặt đơn thuần của những phân tử này là không đủ để chứng minh cho sự tồn tại của sự sống bên dưới.
Thay vậy, nó ủng hộ quan điểm cho rằng một hành tinh phải có ít nhất 20% lượng ozone như Trái đất thì mới có khả năng có sự sống. “Trên Kim tinh cũng như trên Hỏa tinh, sự nhận dạng dương tính của bộ ba này không xuất hiện cùng với hoạt động sinh học trên hành tinh này”, các nhà nghiên cứu cho biết.
Theo New Scientist
