Bay trên máy bay
Máy bay là phi thuyền nặng hơn không khí có các cánh cố định (nghĩa là các cánh không chuyển động) cùng với một hoặc nhiều động cơ. Ở nhiều chiếc máy bay, động cơ thường làm quay một cánh quạt. Các cánh quạt thường lắp trên cánh hoặc trên mũi máy bay.
Cánh quạt gồm một vài cánh chong chóng quay xung quanh một tâm, hay trục quay. Mặt trước của mỗi cánh thuôn tròn. Nó có hình cánh máy bay. Khi cánh quạt quay, nó làm cho không khí phía trước cánh chuyển động nhanh hơn phía sau chúng. Khi đó, áp suất không khí ở phía trước cánh nhỏ hơn ở phía sau. Sự chênh lệch áp suất này hút cánh quạt về phía trước. Máy bay cũng bị hút về phía trước.
Nhưng máy bay đâu chỉ có bay về phía trước là đủ. Người phi công cần phải lái được máy bay nữa. Vì mục đích này, máy bay có các “mặt điều khiển”. Đây là những vạt cử động được trên cánh và đuôi của máy bay.
Công dụng của những cánh nhỏ
Vạt điều khiển trên mỗi cánh máy bay được gọi là cánh nhỏ. Hai cánh nhỏ hoạt động theo hướng ngược nhau. Khi một cánh nhỏ của cánh nâng lên, thì cánh kia hạ xuống. Người phi công sử dụng chúng để nghiêng máy bay về phía bên này hoặc bên kia. Chuyển động này được gọi là “lạng lách”.
Những cánh nhỏ ở khu vực đuôi thì làm máy bay chuyển động theo kiểu khác. Đuôi lái, bộ phận dựng đứng ở phía sau đuôi, có thể nhô ra khỏi đuôi về phía trái hoặc về phía phải. Người phi công sử dụng đuôi lái để điều khiển máy bay sang trái hoặc sang phải. “Bay trệch đường” là một tên gọi khác cho chuyển động này.
Ở phần đuôi còn có những cánh nhỏ gọi là bánh lái độ cao. Người phi công cho nâng hoặc hạ hai cánh nhỏ này. Chúng làm cho máy bay thăng lên hoặc lặn xuống. Chuyển động này được gọi là “liệng”.
Anh em nhà Wright
Hai anh em xứ Ohio, Wilbur và Orville Wright, đã chế tạo ra máy bay có động cơ đầu tiên có khả năng lạng lách, bay trệch và bay liệng. Phi thuyền nhỏ của họ, tên gọi là Flyer, thực hiện chuyến bay đầu tiên vào ngày 17 tháng 12 năm 1903, ở gần Kitty Hawk, Bắc Carolina. Trong bức ảnh này, chụp vào ngày hôm đó, Orville điều khiển máy bay, còn Wilbur thì giám sát.
Phần tiếp theo: Vẫn ở trên cao mà không cần cấp lực
Máy bay hoạt động như thế nào?
Susan Markowitz Meredith
