Khi cả thế giới đang hóng một kết quả boson Higgs từ Máy Va chạm Hadron Lớn ở CERN, thì cỗ máy va chạm lớn cuối cùng ở nước Mĩ vừa tuyên bố kết thúc cuộc chơi này.
Tevatron, cỗ máy đã chạy từ tháng 3 năm 2001 đến tháng 9 năm ngoái tại Fermilab ở Batavia, Illinois, vừa cho biết họ đã nhìn thấy những dấu hiệu của hạt mệnh danh thần thánh được săn lùng bấy lâu nay – nhưng chưa đủ chắc chắn để xác nhận nó có thật sự tồn tại hay không.
Công bố trên chỉ nêu ra trước hai ngày so với công bố chính thức từ LHC (sáng 4/7). Hồi tháng 12 năm ngoái, cặp đôi thí nghiệm săn tìm boson Higgs tại LHC đã công bố một dấu hiệu của ‘con mồi’ của họ thể hiện trong dữ liệu của họ với khối lượng khoảng 125 gigaelectronvolt. Tuy nhiên, chưa có đủ ý nghĩa thống kê để chắc chắn đó không phải là một tín hiệu giả mạo.
(Ảnh: Reidar Hahn/Fermilab)
Sau khi Tevatron ngừng hoạt động, dữ liệu trong những năm làm việc của nó vẫn tiếp tục được phân tích. Nay, sau khi phân tích hơn 500 nghìn tỉ va chạm chứng kiến trong hơn một thập kỉ, Tevatron đã có những kết quả cuối cùng của nó: nếu có tồn tại, hạt Higgs có khối lượng từ 115 đến 135 GeV, hay khoảng 130 lần khối lượng hạt proton.
Giá trị đó phù hợp với cái LHC công bố đã nhìn thấy. Nhưng vì hạt Higgs được phát hiện không phải trực tiếp, mà qua những mảnh vụn nó để lại khi nó phân hủy, hai cỗ máy lại nhạy với những hạt khác nhau. Tevatron thì hoạt động tốt nhất với những hạt Higgs phân hủy thành hai quark đáy (bottom), còn LHC thì thấy rõ hơn những hạt Higgs phân hủy thành hai photon. Lí thuyết dự đoán rằng một hạt Higgs 125 GeV sẽ phân hủy thành hai photon thường xuyên hơn, nên LHC có vẻ có ưu thế hơn.
“Dữ liệu của chúng tôi hướng mạnh đến sự tồn tại của boson Higgs, nhưng sẽ phải chờ đến khi có kết quả từ các thí nghiệm tại LHC ở châu Âu để xác lập một khám phá,” phát biểu của Rob Roser, phát ngôn viên cho thí nghiệm CDF tại Fermilab.
Thuvienvatly.com sẽ cập nhật những kết quả công bố mới nhất từ LHC vào ngày mai, mời các bạn đón theo dõi.
Trần Nghiêm – Thuvienvatly.com
Nguồn: New Scientist
