Click để về mục lục

I - QUÁ TRÌNH ĐẲNG TÍCH  Quá trình biến đổi trạng thái khi thể tích không đổi gọi là quá trình đẳng tích.	Hình 30.1
II - ĐỊNH LUẬT SÁC –LƠ  1. Thí nghiệm  Khi nhiệt độ tăng thì áp suất của chất khí cũng tăng. Nhưng liệu áp suất có tỉ lệ với nhiệt độ không?   Thí nghiệm ở Hình 30.2 cho phép theo dõi sự thay đổi áp suất của một lượng khí theo nhiệt độ trong quá trình đẳng tích.	Hình 30.2
Đo nhiệt độ của một lượng khí nhất định ở các áp suất khác nhau khi thể tích không đổi ta được kết quả (Bảng 30.1):  = hằng số     Biểu thức trên của định luật được Sac-lơ (Charles, 1746- 1832) tìm ra năm 1787.	Bảng 30.1. Kết quả thí nghiệm Thí nghệm ảo 29.1. Quá trình đẳng tích
2. Định luật Sác-lơ   a) Phát biểu Vì  = hằng số   nên p ~ T   Trong quá trình đẳng tích của một lượng khí nhất định, áp suất tỉ lệ thuận với nhiệt độ tuyệt đối.   b) Hệ thức  = hằng số (30.1)     Một lượng khí chuyển từ trạng thái một sang trạng thái hai mà thể tích không thay đổi thì:     (30.2)	Video 30.1 1. Hãy quan sát kĩ và giải thích hiện tượng thí nghiệm trên (Video 30.1).
III - ĐƯỜNG ĐẲNG TÍCH   Đường biểu diễn sự biến thiên của áp suất của một lượng khí theo nhiệt độ khi thể tích không đổi gọi là đường đẳng tích.   Dạng đường đẳng tích: Trong hệ toạ độ (p,T) đường đẳng tích là đường thẳng kéo dài đi qua góc toạ độ (Hình 30.3).   Ứng với các thể tích khác nhau của cùng một khối lượng khí ta có những đường đẳng tích khác nhau.   Đường ở trên ứng với thể tích nhỏ hơn.	Hình 30.3. Đường đẳng tích

Câu 1. Thế nào là quá trình đẳng tích? Tìm một thí dụ về quá trình này.

Câu 2. Phát biểu và viết biểu thức liên hệ giữa p và T trong quá trình đẳng tích.  

Câu 3. Vẽ đường đẳng nhiệt trong hệ toạ độ (p,T) và (p,t).

Câu 4. Phát biểu và viết biểu thức định luật Sác-lơ.

30.1. Ghép nội dung ở cột bên trái với nội dung tương ứng ở cột bên phải để thành một câu có nội dung đúng.

30.2. Hệ thức nào sau đây không phù hợp với nội dung của định luật Sác – lơ?

A.  = hằng số.

B. .

C. .

D.

30.3. Đường biểu diễn nào sau đây không phù hợp với quá trình đẳng tích?

30.4. Quá trình nào sau đây có liên quan tới định luật Sác-lơ?

A. Quả bóng bàn bị bẹp nhúng vào nước nóng, phồng lên như cũ.

B. Thổi không khi vào một quả bóng bay.

C. Đun nóng khí trong một xilanh kín.

D. Đun nóng khí trong một xilanh hở.

30.5. Các câu sau đây, câu nào đúng, câu nào sai?

1. Trong quá trình đẳng tích, áp suất của một lượng khí tỉ lệ thuận với nhiệt độ.

2. Trong quá trìng đẳng tích, thương số của áp suất và nhiệt độ tuyệt đối của một lượng khí xác định là một hằng số.

3. Trong quá trình đẳng tích, khi nhiệt độ tăng từ 20⁰C lên 40⁰C thì áp suất tăng gấp đôi.

4. Trong quá trình đẳng tích, khi nhiệt độ tăng từ 200 K lên 400 K thì áp suất tăng lên gấp đôi.

5. Đường biểu diễn quá trình đẳng tích trong hệ tọa độ (p,T) là đường thẳng kéo dài đi qua gốc tọa độ.

30.6. Một bình kín chứa khí ôxi ở nhiệt độ 20⁰C và áp suất 10⁵ Pa. Nếu đem bình phơi nắng ở nhiệt độ 40⁰C thì áp suất trong bình sẽ là bao nhiêu?

30.7. Một săm xe máy được bơm căng không khí ở nhiệt độ 20⁰C và áp suất 2 atm. Hỏi săm có bị nổ không khi để ngoài nắng nhiệt độ 42⁰C? Coi sự tăng thể tích của săm là không đáng kể  và biết săm chỉ chịu được áp suất tối đa là 2,5 atm.

30.8. Một bình thuỷ tính kín chịu nhiệt chứa không khí ở điều kiện chuẩn. Nung nóng bình lên tới 200⁰C. Áp suất không khí trong bình là bao nhiêu ? Coi sự nở vì nhiệt của bình là không đáng kể.

30.9*. Biết thể tích của một lượng khí là không đổi. Hãy giải bài toán sau đây bằng hai cách : dùng công thức và dùng đồ thị.

a) Chất khí ở 0⁰C có áp suất 5 atm. Tính áp suất của khí ở nhiệt độ 273⁰C.

b) Chất khí ở 0⁰C có áp suất p₀. Phải đun nóng chất khí lên tới nhiệt độ nào để áp suất tăng lên 3 lần.

30.10*. Một chai chứa không khí được nút kín bằng một nút có trọng lượng không đáng kể, tiết diện 2,5 cm². Hỏi phải đun nóng không khí trong chai lên tới nhiệt độ tối thiểu bằng bao nhiêu để nút bật ra ? Biết lực ma sát giữa nút và chai có độ lớn là 12 N, áp suất ban đầu của không khí trong chai bằng áp suất khí quyển và bằng 9,8.10⁴ Pa, nhiệt độ ban đầu của không khí trong chai là -3⁰C.

Chiếc cốc biết … tự đi

Bí mật của biện pháp giác hơi

Nước đá bỏng tay

THÍ NGHIỆM QUÁ TRÌNH ĐẲNG TÍCH