Nhà vật lí lí thuyết vật chất ngưng tụ Marshall Stoneham vừa qua đời vào sáng ngày 18/2, hưởng thọ 70 tuổi. Stoneham, hội viên Hội Hoàng gia Anh, dành phần lớn thời gian trong sự nghiệp của ông cho việc nghiên cứu ảnh hưởng của các khiếm khuyết trong các chất rắn và đã cho xuất bản một số tập sách nói về đề tài đó. Vào tháng 10 năm 2010, ông được tín nhiệm giữ chức vụ chủ tịch Viện Vật lí. Trọng trách của ông tại Viện hiện nay sẽ do vị chủ tịch tiền nhiệm của Viện, Jocelyn Bell Burnell, tạm thời phụ trách.
Marshall Stoneham (1940–2011)
Stoneham sinh ra ở Barrow-in-Furness vào ngày 18 tháng 5 năm 1940. Ông lấy bằng tiến sĩ vật lí tại trường Đại học Bristol vào năm 1965 và trải qua phần lớn sự nghiệp của ông tại Cơ sở Nghiên cứu Năng lượng Nguyên tử Anh (AERE) ở Harwell, Oxfordshire, tại đó ông đứng đầu nhóm vật lí chất rắn và vật lí lượng tử thuộc phân viện lí thuyết từ năm 1974 đến 1989. Vào năm sau đó, ông được bổ nhiệm làm giám đốc nghiên cứu tại AEA Industrial Technology và sau đó đảm đương vai trò nhà khoa học chính của AEA Technology.
Năm 1995, Stoneham chuyển đến trường Đại học College London, ở đó ông trở thành giám đốc Trung tâm Liên bộ môn Nghiên cứu Vật liệu của trường. Cùng với vợ của ông, bà Doreen, cũng là một nhà vật lí, Stoneham đã thành lập công ti Oxford Authentication Ltd vào năm 1997 và vẫn giữ vai trò giám đốc cho đến khi ông qua đời. Công ti nhỏ này sử dụng các kĩ thuật nhiệt phát quang để xác định xuất xứ của đồ đất nung, đồ gốm đất sét, đồ sứ và lõi khuôn đồ đồng thiếc.
Stoneham còn là phó chủ tịch IOP Publishing, cơ quan xuất bản của Viện Vật lí, và là tổng biên tập của tạp chí Journal of Physics: Condensed Matter của Viện. Những lúc rỗi rảnh, Stone thích chơi kèn Pháp và thậm chí còn cho xuất bản hai cuốn sách về lĩnh vực này. Ông ra đi, để lại bà vợ Doreen cùng hai con gái. Trong điếu văn, Viện Vật lí phát biểu rằng “ông sẽ được cộng đồng vật lí, và toàn thể những người ở Viện chúng ta, thương tiếc khôn nguôi”.
Stoneham có nhiều hứng thú nghiên cứu, bao gồm cấu trúc điện tử của các khiếm khuyết, tính chất của các bề mặt và lớp tiếp xúc, bản chất đích thực của hiển vi học quét thăm dò và các màng mỏng kim cương. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, ông tỏ ra quan tâm nhiều hơn với công nghệ thông tin lượng tử và hi vọng chế tạo ra các cổng lượng tử bán dẫn tương thích với silicon và có thể hoạt động ở nhiệt độ phòng. Stoneham còn tham gia nhiều dự án đa dạng kết nối vật lí học với y khoa, trong đó có một nghiên cứu tìm hiểu xem làm thế nào con người có thể phân biệt giữa những mùi hương khác nhau và các phiên bản thuận và nghịch của các phân tử thuận một bên ngửi có giống nhau hay không.
Nguồn: physicsworld.com
