Trong tiếng Việt, chúng ta đã đơn giản hóa tên gọi của các tháng trong năm thành tháng một, tháng hai, ... tháng mười hai. Tuy nhiên trên thực tế khi tiếp xúc với các ngôn ngữ khác trên thế giới, cụ thể là của các nền văn hóa châu Âu thì chúng ta dễ dàng nhận thấy các tháng đều có tên riêng. Vậy những cái tên đó có ý nghĩa gì? Dưới đây xin chia sẻ vài thông tin cùng độc giả nhân việc giải đáp thắc mắc của một độc giả trẻ về những cái tên này.Trong các ngôn ngữ châu Âu, tên gọi của các tháng là tương đương với nhau, chỉ khác nhau đôi chút do biến thể qua các môi trường văn hóa và đặc điểm cấu tạo ngôn ngữ. Để cho thông dụng, ở những dòng giải trình phía dưới tôi chỉ giải thích nghĩa từ tên trong tiếng Anh để độc giả tiện đối chiếu và tham khảo.
Tháng một: January lấy theo từ Janus - tên vị thần có hai mặt trong thần thoại La Mã, thần của những cánh cửa, sự mở đầu của mọi thứ. Cái tên này được đặt ra để xác nhận tháng 1 là tháng đầu tiên trong năm khi nó được ra đời vào thời của Julius Caesar. Trước đó lịch La Mã chỉ có 10 tháng, bắt đầu từ tháng 3 vì người ta cho rằng khoảng thời gian tháng 1-2 khi đó không có lợi gì cho việc làm nông nghiệp nên không cần làm lịch.
Tháng hai: February lấy từ Februa tên một lễ hội của người La Mã được tổ chức vào đầu năm, có ý nghĩa là sự thanh tẩy, rửa sạch mọi thứ khi bắt đầu mùa xuân. Tháng này cũng ra đời vào thời Julius Caesar.
Tháng ba: March lấy theo tên thần chiến tranh của La Mã là Mars, tương ứng với trong thần thoại Hy Lạp là Ares. Co tới trước thời Julius Caesar thì một năm chỉ có 10 tháng và tháng ba là tháng mở đầu của một năm, nó được đặt cái tên này ngụ ý rằng mỗi năm mới sẽ khởi đầu cho một cuộc chiến mới.
Tháng tư: April lấy từ gốc ban đầu là Aphrodite, nữ thần tình yêu và sắc đẹp trong thần thoại Hy Lạp, tương đương với Venus trong thần thoại La Mã.
Tháng năm: May lấy theo tên gốc là Maia, nữ thần mùa xuân, con gái của Faunus và vợ của Vulcan.
Tháng sáu: June lấy theo tên gốc là Juno - đứng đầu các nữ thần trong thần thoại La Mã, vừa là vợ vừa là chị gái của Jupiter; tương ứng với thần thoại Hy Lạp là nữ thần Hera (vợ/chị gái của Zeus)
Tháng bảy: July lấy theo tên của hoàng đến Julius Caesar; chính ông này tự đặt tên tháng theo mình chứ không phải người khác đặt để tưởng nhớ, trước đó tháng này chỉ có tên là Qintilis tức là tháng thứ năm (vì không có tháng một và hai)
Tháng tám: August lấy theo tên của Augustus Caesar, hoàng đế kế nhiệm của Julius Caesar. Ông này cũng tự đặt tên tháng này theo tên của mình và để không kém so với người đi trước thì một ngày của tháng hai đã được lấy sang cho tháng này để nó cũng có 31 ngày như tháng bảy. Tháng này trước đây có tên là sextilis, có nghĩa là tháng thứ sáu.
Tháng chín, mười, mười một và mười hai đều không có tên riêng mà chúng chỉ đơn giản là tháng thứ bảy, tháng thứ tám, tháng thứ chín và tháng thứ mười (như trên đã nói trước đây không có hai tháng đầu năm nên tháng mười hai chúng ta biết là tháng thứ mười). Trong tiếng Latin các số 7, 8, 9, 10 lần lượt là:
7: septem (tháng chín là september)
8: octo (tháng mười là october)
9: novem (tháng mười một là november)
10: decem (tháng mười hai là december)
Nguồn : Hội thiên văn học việt nam
