Diễn Đàn Vật Lý | Thư Viện Vật Lý

em có bài tập ví dụ : thả 1 vật từ độ cao h xuông đất
 - do cả quá trình vật chỉ chịu tác dụng của trọng lực => vật chịu tác dụng của gia tốc g
 - nếu em chọn trục xoy là gốc o gắn với đất . oy hướng lên . ox hướng sang phải ( trong mặt phẳng )
 cho em hỏi khi đã gắn hệ tọa đọ như trên thì chiều dương là oy luôn à hay mình phải chọn thêm chiều dương
 tại em thấy khi chọn chiều dương hướng lên ta có pt rơi của vất theo hàm t( thời gian ) là y=h - 0.5gt^2
                                chiều dương hướng xuống thì lại có                                                y=h+ 0.5gt^2
 chắc hiểu sai đâu mong mọi người giúp đỡ     

Chọn chiều dương chỉ mang tính chất tương đối, chọn chiều nhầm mục đích là xác định dấu của vận tốc và gia tốc, và vị trí của vật so với chiều ta đã chọn. Trong rơi tự do vật chuyển động nhanh dần điều, lúc này vận tốc cùng dấu với gia tốc.Nếu chiều chọn ngược chiều dương thì vận tốc âm và gia tốc âm , dấu trừ ở đây là thể hiện chiều của gia tốc. vật chuyển động theo chiều dương thì sẽ đi ra xa tọa độ. Mình xin lấy ví dụ cho cụ thể cho dễ hiểu. Lấy h = 8 tức h có vị trí trên trục y la 8 và gia tốc có giá trị là 5 thời gian t = 2 giây, nếu vật đị theo chiều dương thì sau 2s vật có vị trí mới là y = 18 vậy vật sẽ di chuyển thêm là  10 đơn vị, nếu vật đi ngược chiều dương vị trí mới lúc này trên trục tọa độ y là y = -2 như vậy vật cũng đi được 10 đơn vị, về bản chất thì trong thời gian vật đi 2s thì quãng đường vật đi được 10 đơn vị là như nhau, như ta chọn chiều dương nhầm nục đích là xác định vị trí của vật trên trục tọa độ

'' tại em thấy khi chọn chiều dương hướng lên ta có pt rơi của vất theo hàm t( thời gian ) là y=h - 0.5gt^2
                                chiều dương hướng xuống thì lại có                                                y=h+ 0.5gt^2 ''
Ý đầu của bạn là đúng rồi ..... Còn ý sau của bạn nhầm rồi phải là y= -h +1/2gt^2 ( nhớ phải có dấu trừ ý... xem hình sẽ hiểu .... hình mình vẽ đẹp lắm ... chắc hồi xưa có tổ tiên với picasso)

Gốc O tại mặt đất, Oy hướng lên (khi bạn mô tả thể này đã bao gồm chiều dương hướng lên rồi) không cần chọn thêm chiều dương nữa
Ox hướng sang phải thì chiều dương của nó cũng đã bao hàm rồi trong câu của bạn rồi.
Thường nhanh và chuẩn xác nhất vẫn là chọn hệ trục tọa độ như hình vẽ gốc tại ... cho nó nhanh và dễ hình dung giáo viên có chấm điểm cho bạn cũng tạm chấp nhận.

phương trình chuyển động của vật theo trục Oy trong trường hợp chiều dương hướng lên: y = h + 0,5 (-g) t^2
phương trình chuyển động của vật theo trục Oy trong trường hợp chiều dương hướng xuống: y = -h + 0,5 (+g)t^2
nhìn thì khác nhau nhưng đối với bài toán cụ thể thì bạn vẫn xác định được tọa độ của vật đó so với gốc và chiều dương đã chọn.
VD: thả một vật rơi tự do ở độ cao 20m xuống đất xác định vị trí của vật sau 1s lấy g = 10m/s^2
trường hợp 1:
Chọn gốc tại mặt đất chiều dương hướng lên
y = 20 - 0,5.10 = 15m (vật cách mặt đất 15m và đang chuyển động về gốc tọa độ O)
trường hợp 2:
chọn gốc tại mặt đất chiều dương hướng xuống
y = -20 + 0,5.10 = -15m(vật vẫn cách mặt đất 15m và đang chuyển động về gốc tọa độ O)

Lưu ý: dấu "-" trong vật lý không có nghĩa là giá trị đó nhỏ hơn không như trong toán học
VD1: v = -15m/s có nghĩa là vật đang chuyển động với vận tốc v = 15m/s nhưng ngược với chiều dương đã chọn.
VD2: trong 2 giây vật đi được quãng đường là s = -15m  có nghĩa là trong 2 giây vật đi được quãng đường là 15m so với vị trí gốc theo chiều ngược với chiều dương đã chọn.
VD3: F = -5N được hiểu là đây là lực hãm, cản trở chuyển động, lực này có chiều ngược với chiều dương đã chọn và có độ lớn là 5N.