Diễn Đàn Vật Lý | Thư Viện Vật Lý

Tôi xin giới thiệu với các bạn cách làm một phụ kiện rất hữu ích cho các loại Kính Thiên Văn (http://thienvanhanoi.org/cuahang/) sử dụng chân đế kiểu Alt-az hoặc Dobson tự chế, nó giúp người quan sát bám mục tiêu dễ dàng và “mượt” hơn rất nhiều (so với không có nó), việc quay phim chụp ảnh thì quá ổn luôn. Thực ra thì các KTV bán sẵn trên thị trường kiểu Alt-az cũng thường có gắn thiết bị này:
(http://www.kinhthienvan.com/images/product/1227099092_300x300_F70076.jpg)
Nhưng bán lẻ thì tôi chưa thấy bao giờ, vì vậy nên tôi đã tìm cách tự chế từ những vật liệu đơn giản sẵn có quanh ta. Đây là hình ảnh sản phẩm hoàn chỉnh sau khi được gắn vào KTV chân đế Dobson:
(http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_3974.jpg)

Nguyên vật liệu chính bao gồm:
- Dụng cụ căng dây phơi:
(http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_3979.jpg)

- Một thanh kim loại cùng kích thước (đường kính) với cái móc của dụng cụ căng dây phơi (ở đây tôi dùng loại 4mm, có thể dùng đồng, nhôm cho dễ tiện ren), chiều dài tuỳ thuộc vào KTV của từng người (khoảng 30cm):
(http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_3980.jpg)

- Một mẩu ống PVC 21mm loại dày (hoặc cái gì đó tương tự)
(http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_3982.jpg)

- Một bộ ốc vít dùng để bắt vào tanh xe đạp (để gắn cái chắn bùn bánh xe) và một cái ốc vành to có cùng cỡ ren. Đặc điểm của vít bắt tanh xe đạp là có khoét một cái lỗ to đùng như trong hình:
(http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_3977.jpg)   (http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_3978.jpg)

 Ngoài ra còn có một số chi tiết nhỏ khác các bạn sẽ thấy đầy đủ trong các hình minh hoạ sau này (vì tôi quên không chụp hình)

Cách làm cụ thể như sau: Đối với dụng cụ căng dây phơi, nó có 2 cái móc (vòng) ở 2 đầu được tiện ren ngược chiều nhau, ta sẽ bỏ đi cái móc có ren thuận chiều kim đồng hồ. Sau đó, dùng bàn ren có cùng cỡ ren với cái móc đó để tiện ren cho thanh kim loại với chiều dài ren tương tự của cái móc.
(http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_3981.jpg)

Sau đó, ta lắp thanh ren và mẩu ống nhựa PVC vào dụng cụ căng dây phơi, có thể chêm thêm vào ống nhựa để nó được gắn chặt vào dụng cụ căng dây phơi. Vậy là bộ phận chính đã hoàn thành.
(http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_4045.jpg)

Đối với bộ ốc vít bắt tanh xe đạp, ta bỏ cái êcu đi, thay cái ốc to màu xanh vào rồi lồng vào đầu còn lại (không tiện ren) của thanh kim loại như hình sau:
(http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_3985.jpg)

Để gắn thiết bị vào phần chân đế dobson, các bạn có thể xem hình dưới đây, ở đây có thêm 1 chi tiết nhỏ là cái ke sắt vuông góc hình chữ L. Các bạn lưu ý phải chêm thêm cái ê cu nhỏ (hoặc bất cứ cái gì tương tự) vào lòng trong cái móc tròn để cái vít bắt vào đó không bị lỏng lẻo thì thiết bị hoạt động mới ổn định.
(http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_3998.jpg)  (http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_3992.jpg)

Đầu còn lại được gắn vào ống KTV theo như hình dưới đây, ở đây có thêm một chi tiết nữa là cái đai chữ U dùng để giữ cái vít bắt tanh xe đạp, nó có thể tự chế dễ dàng từ thanh sắt mỏng. Các bạn lưu ý, đai chữ U phải được gắn vào thành ống KTV ở một góc xiên thích hợp (chứ không gắn song song dọc theo thành ống):
(http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_3996.jpg)  (http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_4000.jpg)

Như vậy là ta đã hoàn thành thiết bị tinh chỉnh cao độ cho KTV. Nếu thanh kim loại dài quá, ta có thể cắt bớt cho gọn, dưới đây là hình ảnh hệ thống khi ống KTV ở 2 vị trí thấp nhất và cao nhất:
(http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_3994.jpg)  (http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_3995.jpg)

Còn đây là hình ảnh tổng thể KTV:
(http://i1125.photobucket.com/albums/l589/ahaamato/IMG_3970.jpg)

Cách sử dụng thì chắc các bạn có thể hình dung một cách dễ dàng. Sau khi bắt được mục tiêu trên bầu trời, ta sẽ vặn chặt cái ốc màu xanh ở trên để khoá chặt KTV theo độ cao. Sau đó chỉ việc dùng tay xoay cái núm nhựa PVC qua lại là ta có thể đẩy KTV lên cao hoặc kéo nó xuống thấp một cách nhẹ nhàng êm ái, tức là tinh chỉnh cao độ của KTV theo ý muốn. KTV sẽ vận hành rất mượt, hoàn toàn không bị rung lắc, giật cục... rất thuận lợi cho việc quan sát và chụp ảnh.

Về hình thức thì có thể chưa được đẹp lắm, nhưng về giá trị sử dụng thì… các bạn cứ làm thử rồi sẽ biết.

Tôi rất mong các bạn nghiên cứu cải tiến thêm để thiết bị trở nên đẹp, hoàn thiện và pro hơn.

PS: Bạn nào gặp khó khăn trong việc chế thiết bị này có thể liên hệ với nhóm Kỹ thuật để nhận sự trợ giúp.

Sau mội thời gian sử dụng, anh đã "cải tiến" lại cách gắn thiết bị tinh chỉnh cho kính thiên văn phản xạ (http://thienvanhanoi.org/cuahang/product-category/kinh-thien-van-phan-xa/) như dưới đây (cho thanh sắt quay ngược xuống chứ không "chổng" lên, vị trí gắn ngay dưới thân ống KTV), thực tế cho thấy gắn cách này đơn giản và hữu hiệu hơn cách ban đầu rất nhiều:
(https://scontent-sjc.xx.fbcdn.net/hphotos-xaf1/v/t1.0-9/397360_164655743674157_1321828085_n.jpg?oh=6e838638069afa28a08e4dc8a4dee6dc&oe=559B5238)

(https://scontent-sjc.xx.fbcdn.net/hphotos-xaf1/v/t1.0-9/576372_164655717007493_1739192056_n.jpg?oh=8749fc812bfcb3dc31b8218ca6272a27&oe=55DAD349)

Còn đây là cách gắn thanh tinh chỉnh cho kính thiên văn KHÚC XẠ (http://thienvanhanoi.org/cuahang/product-category/kinh-thien-van-khuc-xa/) (tất nhiên là phải chế bộ giá đỡ trước):
(https://fbcdn-sphotos-a-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xfp1/v/t1.0-9/1604433_389293514543711_586247443_n.jpg?oh=5a501bdf24825f902759cf48618931b3&oe=55A3A0A0&__gda__=1436213057_b95c7f836b1f38a179c7022cd3ac279d)